узме́сці
‘імкліва ўзняць, ускінуць што-небудзь (напр., пыл)’
дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
узмяту́ |
узмяцё́м |
| 2-я ас. |
узмяце́ш |
узмецяце́ |
| 3-я ас. |
узмяце́ |
узмяту́ць |
| Прошлы час |
| м. |
узмё́ў |
узмялі́ |
| ж. |
узмяла́ |
| н. |
узмяло́ |
| Загадны лад |
| 2-я ас. |
узмяці́ |
узмяці́це |
| Дзеепрыслоўе |
| прош. час |
узмё́ўшы |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
паўскіда́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.
Ускінуць усё, многае. Паўскідаць каменне на падводу.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
брыкану́ць
‘ускінуць ногі; ударыць задняй нагой (нагамі) каго-небудзь (пра капытных жывёл)’
дзеяслоў, пераходны/непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
брыкану́ |
брыканё́м |
| 2-я ас. |
брыкане́ш |
брыканяце́ |
| 3-я ас. |
брыкане́ |
брыкану́ць |
| Прошлы час |
| м. |
брыкану́ў |
брыкану́лі |
| ж. |
брыкану́ла |
| н. |
брыкану́ла |
| Загадны лад |
| 2-я ас. |
брыкані́ |
брыкані́це |
| Дзеепрыслоўе |
| прош. час |
брыкану́ўшы |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
ус..., прыстаўка (гл. уз...).
Ужываецца замест «уз...» перад глухімі зычнымі, напрыклад: успіхнуць, ускінуць, ускапаць, уссесці.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
взбро́сить сов., разг. ускі́нуць, мног. паўскіда́ць, паўскі́дваць, падкі́нуць, мног. пападкіда́ць, пападкі́дваць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
падбры́кнуць, ‑не; зак. і аднакр.
Рэзка падкінуць, ускінуць заднія ногі (пра жывёл). [Лось] сярдзіта падбрыкнуў.., сігануў цераз ручай і падаўся ў лес. Хомчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
узры́ць, ‑рые; зак., што.
Разрыць зямлю лычом (пра жывёл). // Падрываючы, падкопваючы, ускінуць. Трэці выбух узрыў лугавую макрэчу якраз на .. дарозе ў лес. Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
взметну́ть сов., однокр. (стремительно поднять) узня́ць, падня́ць; (подбросить) ускі́нуць, падкі́нуць; (взмахнуть) узмахну́ць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
вски́нуть сов. ускі́нуць, мног. паўскіда́ць, паўскі́дваць; (поднять) узня́ць, падня́ць;
вски́нуть го́лову узня́ць галаву́;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ускі́даць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.
Кідаючы, ускласці на верх чаго‑н. усё, многае. Ускідаць сена на вышкі. Ускідаць груз на машыну.
ускіда́ць, ‑а́ю, ‑а́еш, ‑а́е.
Незак. да ускінуць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)