вмина́ть несов.

1. (вдавливать во что-л.) уміна́ць, уціска́ць;

2. (делать вмятину) угіна́ць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

упи́сывать несов., разг.

1. (умещать на бумаге) упі́сваць;

2. (съедать) упі́сваць, уміна́ць, аплята́ць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

◎ Неграме́чы ’пераборлівы ў ежы’ (карэл., Марц.). Відаць, ад грумёнаць (варыянт — глумёчаць) ’грэбаваць’ (ТС), што можа быць звязана з літ. grumti ’мяць, умінаць’, grömaloti ’перажоўваць’; варыянтнасць вакалізму, як у гром, грымець, параўн. таксама грумёць ’грымець’ (ваўк., Сл. ПЗБ).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

навора́чивать несов.

1. разг. наваро́чваць; нава́льваць;

2. (накручивать) разг. накру́чваць;

3. (есть с аппетитом) прост. упі́сваць, уміна́ць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

мяць, мну, мнеш, мне; мнём, мняце́, мнуць; мні; мя́ты; незак., што.

1. Сціскаючы, ператвараць у мяккую масу, рабіць мяккім.

М. лён.

2. Рабіць няроўным, камячыць.

М. паперу.

3. Аб раслінах: прыгінаць, прытоптваць да зямлі.

М. траву.

4. Есці з апетытам, умінаць (разм.).

|| зак. змяць, самну́, самне́ш, самне́; самнём, самняце́, самну́ць; самні; змя́ты і размя́ць, разамну́, разамне́ш, разамне́; разамнём, разамняце́, разамну́ць; разамні; размя́ты (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

умина́ть несов.

1. (укладывать, приминая) уто́птваць;

2. (разминать) разміна́ць; (размешивать) уме́шваць, разме́шваць, мясі́ць;

3. (съедать) прост. уміна́ць, умо́лваць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Мяць ’размінаць’, ’аддзяляць валакно ад трасты’, ’таўчы’, ’камячыць’, ’прыгінаць, прытоптваць (расліны) да зямлі’, ’умінаць, есці з апетытам’ (ТСБМ, Сл. ПЗБ, ТС, Ян.; міёр., Нар. лекс.). Укр. мʼя́ти, мня́ти, рус. мять, ц.-слав. мѧти; польск. miąć, ст.-чэш. mieti, славац. mäť, славен. méti, балг. мъ̀на. Прасл. męti (mьnǫ), да якога роднаснымі з’яўляюцца літ. mìnti ’таптаць (пасевы)’, ’мяць лён’, лат. mĩt ’тс’, mīne ’месца, дзе мнуць гліну’, ст.-прус. mynix ’дубільшчык’, ст.-інд. carmamnāh ’кажамяка’, ірл. men ’мука́’, уэльск. mathr ’таптанне, размешванне нагамі’ — і.-е. *men‑ ’таптаць’ (Траўтман, 185; Мюленбах-Эндзелін, 2, 646; Фасмер, 2, 634; Бязлай, 2, 181).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

мяць, мну, мнеш, мне; мнём, мняце; заг. мні; незак., што.

1. Сціскаючы, рабіць мяккім, ператвараць расціраннем у мяккую масу; размінаць. Мяць гліну. Мяць лыжкай бульбу. □ Стары.. доўга разглядаў праз акуляры прынесеную.. зямлю, мяў у пальцах, нюхаў, дробнымі крупінкамі насыпаў на шкло. Кулакоўскі.

2. Тое, што і церці (у 4 знач.). [Марыля:] Добры быў лянок, палола яго, ірвала, слала, а як улежаўся — сушыла, мяла, удваіх з Зоськай нітачку па нітачцы вывелі. Купала.

3. Рабіць няроўным, нягладкім; камячыць. [Бацька] сеў у перадку, каб, мусіць, не мяць таго месца, на якім павінен быў сядзець доктар. Сабаленка. Сцяпан мяў у руках шапку, глядзеў уніз, быццам саромеўся паказаць вочы. Асіпенка.

4. Прыгінаць, прытоптваць да зямлі (аб раслінах). «Шась-шась», — мялі струхлелы ржэўнік неданошаныя зімою валёнкі. Быкаў. — Дзе ты, Лідачка? .. Чаго ты залезла туды? — хочучы быць суровай, пытае маці. — Ці ж то можна гэтакі лянок мяць? Кулакоўскі.

5. Разм. Есці з апетытам што‑н., умінаць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

губа́

I ж., анат. губа́;

○ зае́чая г. — мед. за́ячья губа́;

◊ малако́ на губа́х не абсо́хла — молоко́ на губа́х не обсо́хло;

на по́ўную губу́ (е́сці, упі́сваць, уміна́ць) — за о́бе щёки (есть, упи́сывать);

надзьму́ць гу́бы — наду́ть гу́бы;

з пе́най на губа́х — с пе́ной у рта;

разве́сіць гу́бы — разве́сить гу́бы

II ж., геогр. губа́

III ж., ист. губа́

IV прост. (гауптвахта) губа́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

есці, з'ядаць, карміцца, жывіцца, харчавацца, спажываць, сталавацца, закусваць, перакусваць / што-небудзь смачнае: ласавацца / пра жывёлу: жыраваць, жыравацца; сілкавацца, падсілкоўвацца, падмацоўвацца (разм.) / вадкую яду: хлыстаць (разм.); гамаць (дзіц.); жэрці, жраць, зжыраць (груб.); уплятаць, аплятаць, упісваць, умінаць, церабіць, малаціць, пытляваць (перан.) □ браць у рот

Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)