пазадзіра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; зак.

1. што. Падняць угору ўсё, многае або загнуць, задраць уверх усё, многае.

П. галовы.

П. пазногці.

2. каго (што). Забіць, разарваць усіх, многіх.

Каршуны пазадзіралі куранят.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

узго́рбіць, ‑блю, ‑біш, ‑біць; зак., каго-што.

Выгнуць гарбом, падняць угору.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дагары́, прысл.

1. На спіне, на спіну.

Ляжыць д.

2. Угору, уверх.

Як ні ары, абы чорным д. (прыказка).

◊

Дагары нагамі —

1) у перавернутым, перакручаным становішчы (быць і пад.);

2) уніз галавой, кулём (падаць, ляцець і пад.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

шыладзю́б, ‑а, м.

Птушка сямейства ржанкавых з доўгай, тонкай, закручанай угору дзюбай.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

узадра́ць, уздзяру́, уздзярэ́ш, уздзярэ́; уздзяро́м, уздзераце́, уздзяру́ць; узадра́ў, -ра́ла; уздзяры́; узадра́ны; зак., што.

1. Адарваць, аддзяліць рыўком угору што-н. добра прымацаванае і пад.

У. маснічыну.

2. Узараць (цаліну, папар і пад.; разм.).

У. дзірван.

|| незак. уздзіра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

◎ На́тмыч ’дагары’ (Мат. Маг.), параўн. рус. натмачь ’наводмаш’, засучить на́тмачь (’угору’?). Магчыма, да мьікаць ’смыкаць’ (*на‑от‑мыч).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

задра́ць, -дзяру́, -дзярэ́ш, -дзярэ́; -дзяро́м, -дзераце́, -дзяру́ць; -дра́ў, -дра́ла; -дзяры́; -дра́ны; зак.

1. гл. драць.

2. што. Адарваўшы, загнуць канцом у адваротны бок.

З. скурку на пальцы.

3. што. Падняць угору, уверх.

З. галаву.

З. кашулю.

|| незак. задзіра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е (да 2 і 3 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Абярну́ць ’паставіць дном угору, паваліць на бок’ (БРС, Касп.), абвярнуцца (Юрч., Касп., КЭС) да ob‑vьrt‑nǫ‑ti sę. Гл. вярцець.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ву́гар ’высокае месца, бугор’ (Прышч., дыс.). Рус. уго́р ’круты бераг ракі, круча, пакаты пад’ём угору’. Ад у‑ і гара (Фасмер, 4, 146).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ваўкада́ў, ‑дава, м.

Вялікі паляўнічы сабака. Вялізны, з падпалінамі на баках, ваўкадаў, шырока выкідваючы лапы, з дыхавічным сапам імчаў угору. Быкаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)