матч-турні́р, ‑у, м.
Спартыўнае спаборніцтва, у якім усе ўдзельнікі (пры кругавой сістэме) сустракаюцца паміж сабой не менш двух разоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
матч-турни́р матч-турні́р, -ру м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
шахматы́ст, -а, М -сце, мн. -ы, -аў, м.
Ігрок у шахматы.
Турнір шахматыстаў.
|| ж. шахматы́стка, -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так.
|| прым. шахматы́сцкі, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
турни́р турні́р, -ру м., ист. турна́й, -на́ю м.;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
бліцтурні́р, ‑а, м.
Шахматны турнір, у якім на кожную партыю даецца максімальна абмежаваны час.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зана́льны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да пэўнай зоны, характэрны ёй. Занальная доследная станцыя. Занальны турнір.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
міжзана́льны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да рада зон, агульны для некалькіх зон.
2. Які адбываецца паміж прадстаўнікамі зон. Міжзанальны шахматны турнір.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ры́царскі, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да рыцара (у 1 знач.), належыць яму. Рыцарскія латы. Рыцарскі турнір.
2. перан. Самаадданы, велікадушны, высакародны. Рыцарскі ўчынак. □ Падпалкоўнік нахмурыў бровы. — Яўны псіхоз, — сказаў ён. — Рыцарскае самаахвяраванне: я інвалід і таму не хачу псаваць сваякам іхняга жыцця... Асіпенка.
•••
Рыцарскі раман гл. раман.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ша́шачны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да гульні ў шашкі, звязаны з ёй. Шашачны турнір. □ — А н-ну, хто са мною асмеліцца?.. От глядзіце, я пайшоў! — і.. [загадчык фермы] пасунуў сваю шашку далёка за лінію шашачнага поля. Палтаран. // Прызначаны для гульні ў шашкі. Шашачны столік. Шашачная дошка.
2. Размешчаны так, як размешчаны клеткі аднаго колеру на дошцы для гульні ў шашкі. У шашачным парадку.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ігры́шча ’вечарынка моладзі з песнямі, музыкам і скокамі’ (Бяльк., Шат., Інстр. II), ’танцы, скокі’ (Сцяшк. МГ), ’вясковыя вячоркі, забаўныя зборышчы’ (Мал.). Рус. дыял. и́гри́ще ’гулянне моладзі з песнямі і скокамі’, ’вечарынка моладзі’, ’каляднае гулянне, калядная гульня’, ’месца гуляння, гульняў’, укр. гри́ще, ігри́ще ’месца для гульні; святочныя забавы моладзі’ (Грынч.), польск. igrzysko ’барацьба, спаборніцтва’, ’забаўныя мерапрыемствы з музыкам і танцамі’, ’відовішча’, чэш. hřiště ’месца для гульняў і спорту’, славац. ihrisko ’тс’, славен. igrišče ’тс’, серб.-харв. ѝгрӣште ’тс’, балг. игри́ще ’тс’, макед. игриште, игралиште ’тс’. Ст.-слав. игрище ’арэна’, игрища мн. ’забавы’, ст.-рус. игрище ’забава, відовішча’, ’месца гульняў, відовішчаў’. Ст.-бел. игриско ’гульня, турнір’ (1677 г.) з польск. (Булыка, Запазыч.). Прасл. *jьgrišče ўтворана ад *jьgrati (гл. іграць) з суф. ‑išče; параўн. зборышча, гульбішча, явішча. Гл. Трубачоў, Эт. сл., 8, 211–212; Слаўскі, 1, 446–447. Ад ігрышча з суф. ‑нік ігрышчнік ’удзельнік сялянскага каляднага гульбішча’ (Нас. Доп.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)