голова́ в разн. знач. галава́, -вы́ ж.;

забра́ть в го́лову убі́ць (набра́ць) у галаву́;

ско́лько голо́в, сто́лько умо́в погов. што галава́, то ро́зум;

голова́ идёт кру́гом галава́ кру́ціцца, галава́ ідзе́ кру́гам;

пове́сить го́лову зве́сіць (апусці́ць) галаву́;

быть голово́й вы́ше быць на галаву́ вышэ́й;

го́лову дать на отсече́ние галаву́ даць на адсячэ́нне;

закружи́лось в голове́ закруці́лася галава́;

вскружи́ть го́лову закруці́ць галаву́;

как снег на́ голову як снег на галаву́;

с больно́й головы́ на здоро́вую з хво́рай галавы́ на здаро́вую;

в пе́рвую го́лову у пе́ршую чаргу́;

быть о двух голова́х не шкадава́ць галавы́;

вы́дать с голово́й вы́даць з галаво́й;

сломя́ го́лову, очертя́ го́лову на злом галавы́а́рку); (стремглав) стрымгало́ў;

лома́ть го́лову (над чем-л.) лама́ць галаву́ (над чым-небудзь);

уйти́ с голово́й во что́-л. ца́лкам адда́цца чаму́е́будзь;

без головы́ без галавы́;

в голова́х (в изголо́вье) у галава́х;

вы́бросить из головы́ вы́кінуць з галавы́;

заплати́ть голово́й заплаці́ць галаво́й;

на голове́ ходи́ть на галаве́ хадзі́ць;

намы́лить го́лову (кому) намы́ліць галаву́ (каму);

на све́жую го́лову (делать что) на све́жую галаву́ (рабіць што);

на свою́ го́лову на сваю́ галаву́;

не выходи́ть из головы не выхо́дзіць з галавы́;

отвеча́ть голово́й (за кого, что) адка́зваць галаво́й (за каго, што);

сам себе́ голова́ сам сабе́ галава́;

с головы́ (с каждого) з галавы́;

с головы до ног, с ног до головы́, с (от) головы́ до пят з галавы́ да ног, з ног да галавы́, з (ад) галавы́ да пят;

сложи́ть го́лову злажы́ць галаву́;

ударя́ть (уда́рить) в го́лову дава́ць (даць) у галаву́;

че́рез го́лову чью (кого) це́раз галаву́ чыю (каго);

мяки́нная голова́ мякі́на ў галаве́.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ро́зум, -му м.

1. ум, ра́зум;

чалаве́к вялі́кага ~му — челове́к большо́го ума́;

2. рассу́док;

р. дыктава́ў ёй зрабі́ць так — рассу́док диктова́л ей поступи́ть так;

здаро́вы р. — здра́вый смысл (рассу́док);

ад вялі́кага ~муирон. от большо́го ума́;

не пры сваі́м ~ме — не в своём уме́;

бра́цца за р. — бра́ться за ум;

стра́ціць р. — лиши́ться ума́;

наве́сці (наста́віць) на р. — наста́вить на ум;

з ~мам — с умо́м;

набра́цца ~му — набра́ться ума́;

не з яго́ (тваі́м і г.д.) ~мам — не с его́ (твои́м и т.д.) умо́м;

не ў по́ўным ~ме — не в по́лном рассу́дке (уме́);

р. за р. захо́дзіць — ум за ра́зум захо́дит;

~му не дабра́ць — ума́ не приложи́ть;

~му недасту́пна — уму́ непостижи́мо;

адня́ць р. — отня́ть ум;

на мой дурны́ р. — по моему́ сла́бому разуме́нию;

быць у по́ўным ~ме — быть в по́лном рассу́дке;

дзіця́чы р. — де́тский ум;

цвяро́зы р. — здра́вый ум;

мо́цны за́днім ~мам — за́дним умо́м кре́пок;

вы́жыць з ~му — вы́жить из ума́;

з ~му зве́сці — с ума́ свести́;

жыць сваі́м ~мам — жить свои́м умо́м;

жыць чужы́м ~мам — жить чужи́м умо́м;

бог ~му не даў — бог ума́ лиши́л;

асве́чаны р. — просвещённый ум;

дайсці́ сваі́м ~мам — дойти́ свои́м умо́м;

го́ра ад ~му — го́ре от ума́;

схапі́цца за ро́зум — схвати́ться за ум;

дабра́ць ~му — взять в толк;

крану́цца з ~му — спя́тить с ума́;

прыйсці́ да ~му — взя́ться за ум, призаду́маться;

што галава́, то р.посл. ско́лько голо́в, сто́лько умо́в;

людзе́й слу́хай, а свой р. майпосл. люде́й слу́шай, а свой ум име́й;

каб не твой р. ды не на́ша хі́трасць, прапа́лі б усе́ на све́цепогов. е́сли бы не твой ум да не на́ша хи́трость, пропа́ли бы все на све́те

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ум м.

1. ро́зум, -му м.;

склад ума́ склад ро́зуму;

здра́вый ум здаро́вы (разва́жны) ро́зум;

челове́к с умо́м чалаве́к з ро́зумам;

2. чаще мн. (общественная мысль) ро́зум, -му м.; (грама́дская) свядо́масць, грама́дская ду́мка; (общество) грама́дства, -ва ср.; (люди) лю́дзі, -дзе́й ед. нет;

броже́ние в ума́х хвалява́нне грама́дскай ду́мкі;

направле́ние умо́в кіру́нак (грама́дскай) свядо́масці, грама́дскай ду́мкі;

настрое́ние умо́в настро́й грама́дскай ду́мкі (грама́дства, людзе́й);

3. (мыслитель) ро́зум, -му м.;

лу́чшие умы́ челове́чества ле́пшыя ро́зумы чалаве́цтва;

све́тлый ум све́тлы ро́зум;

без ума́ быть (от кого-, чего-л.) у захапле́нні быць, тра́ціць ро́зум (вар’яце́ць) (ад каго-, чаго-небудзь);

бра́ться за ум бра́цца за ро́зум;

(быть) в уме́ мець ро́зум;

в уме́ ли ты? ці ма́еш ты ро́зум?;

в здра́вом уме́ и твёрдой па́мяти пры сваі́м ро́зуме і цвёрдай па́мяці;

вы́жить из ума́ вы́жыць з ро́зуму, здурне́ць;

держа́ть в уме́ трыма́ць у галаве́, по́мніць;

из ума́ вон з ро́зуму сышло́; з галавы́ вы́лецела;

за́дним умо́м кре́пок мо́цны за́днім ро́зумам;

коро́ткий ум каро́ткі ро́зум;

на ум наста́вить даве́сці да ро́зуму, вы́весці на пра́вільную даро́гу;

на уме́ (в уме́) наўме́, у ду́мках, у галаве́;

и в уме́ не́ было і наўме́ (і ў ду́мках, і ў галаве́) не было́;

и на ум нейдёт і ў галаву́ не ідзе́ (не ле́зе);

у него́ друго́е на уме́ у яго́ і́ншае наўме́ (у ду́мках, у галаве́);

у него́ что на уме́, то и на языке́ у яго́ што наўме́ (у галаве́), то́е і на языку́; ён што ду́мае, то́е і гаво́рыць;

не его́ (моего́, твоего́) ума́ де́ло не з яго́ (з маі́м, з тваі́м) ро́зумам (рабі́ць што-не́будзь, разважа́ць пра што-не́будзь); не яго́ (мая́, твая́) спра́ва;

не в по́лном уме́ не ў по́ўным ро́зуме;

(не) в своём уме́ (не) пры сваі́м ро́зуме;

в уме́ (считать, прикинуть) у галаве́;

счёт в уме́ падлі́к у галаве́;

не выхо́дит из ума́ не выхо́дзіць з галавы́;

от большо́го ума́ ад вялі́кага ро́зуму;

повреди́ться в уме́ крану́цца з ро́зуму;

повреждённый в уме́ ненарма́льны, вар’я́т;

раски́нуть умо́м паварушы́ць мазга́мі;

с умо́м з ро́зумам;

свести́ с ума́ з ро́зуму зве́сці;

сойти́ с ума́ звар’яце́ць, стра́ціць ро́зум, з глу́зду з’е́хаць;

вы с ума́ сошли́! вы звар’яце́лі!;

он (она́) себе́ на уме́ ён (яна́) хі́тры (хі́трая), яго́е́) не ашука́еш;

ско́лько голо́в, сто́лько умо́в што галава́, то і ро́зум;

те́рять ум тра́ціць ро́зум;

ум за ра́зум захо́дит ро́зум за ро́зум захо́дзіць;

ум хорошо́, а два лу́чше адна́ галава́ до́бра, а дзве яшчэ́ лепш;

ума́ не приложу́ ро́зуму не дабяру́;

ума́ пала́та ве́льмі разу́мны;

научи́ться уму́а́зуму навучы́цца ро́зуму;

уму́ непостижи́мо ро́зуму недасту́пна, ро́зум не мо́жа зне́сці, незразуме́ла;

уму́ помраче́ние про́ста дзі́ва.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

галава́

1. ж., в разн. знач. голова́;

павярну́ць ~ву́ — поверну́ть го́лову;

сто гало́ў рага́тай жывёлы — сто голо́в рога́того скота́;

г. кало́ны — голова́ коло́нны;

г. сы́ру — голова́ сы́ру;

2. м. (главное лицо) глава́;

г. сям’і́ — глава́ семьи́;

г. ўра́да — глава́ прави́тельства;

3. м., уст. голова́;

гарадскі́ г. — городско́й голова́;

мёртвая г.зоол. мёртвая голова́;

у ~вах — в голова́х, в изголо́вье;

злама́ць (скруці́ць) сабе́у́ — слома́ть (сверну́ть) себе́ ше́ю;

на сваю́у́ — на свою́ го́лову;

аве́чая г. — бара́нья башка́;

г. яло́вая — голова́ ело́вая;

бе́дная г. — бе́дная голова́;

гара́чая г. — горя́чая голова́;

дзіра́вая г. — дыря́вая голова́;

дубо́вая г. — дубо́вая голова́;

залата́я г. — золота́я голова́;

све́тлая г. — све́тлая голова́;

г. — два ву́хі — садо́вая голова́;

вы́біць дур з ~вы́ — вы́бить дурь из головы́;

г. ідзе́ кру́гам — голова́ идёт кру́гом;

як снег на ~ву́ — как снег на го́лову;

ве́цер у ~ве́ — ве́тер в голове́;

з ~во́й — с голово́й; башкови́тый;

хоць кол на ~ве́ чашы́ — хоть кол на голове́ теши́;

як на маю́ дурну́ю ~ву́ (мой дурны́ ро́зум) — по мое́му сла́бому разуме́нию;

ле́зці ў ~ву́ — лезть в го́лову;

не знасі́ць ~вы́ — (каму) не сноси́ть головы́ (кому);

падня́ць (узня́ць) ~ву́ — подня́ть го́лову;

вы́йсці (вы́лецець, вы́скачыць) з ~вы́ — вы́йти (вы́лететь, вы́скочить) из головы́;

у вір ~во́ю — в о́мут голово́й;

стая́ць над ~во́ю — стоя́ть над голово́й;

вы́даць (сябе́) з ~во́й — вы́дать (себя́) с голово́й;

зве́сіць (апусці́ць) ~ву́ — пове́сить (опусти́ть) го́лову;

трыма́ць ~ву́ высо́ка — держа́ть го́лову высоко́;

се́сці на ~ву́ — сесть на го́лову;

даць ~ву́ на адсячэ́нне — дать го́лову на отсече́ние;

г. кру́жыцца (кру́ціцца) — голова́ кру́жи́ться;

у ~ве́ закружы́лася (закруці́лася) — в голове́ закружи́лось;

закруці́ць ~ву́ — вскружи́ть го́лову;

валі́ць з хво́рай ~вы́ на здаро́вую — вали́ть с больно́й головы́ на здоро́вую;

хадзі́ць на ~ве́ — ходи́ть на голове́;

рызыку́ючы ~во́й — риску́я жи́знью;

варушы́ць ~во́ю — шевели́ть мозга́ми;

няма́ дзе ~ву́ прытулі́ць — не́где (не́куда) го́лову приклони́ть;

во́лас з ~вы́ не ўпадзе́ — во́лос с головы́ не упадёт;

з ~вы́ да ног — с головы́ до ног;

з ног да ~вы́ — с ног до головы́;

удзяўбці́ (убі́ць) у ~ву́ — вдолби́ть (вбить, втемя́шить) в го́лову;

куры́ная г. — кури́ная голова́;

руча́цца ~во́й — руча́ться голово́й;

а яму́ (ёй, ім) не ў ~ве́ — а ему́ (ей, им) и го́ря ма́ло;

не гэ́та (у каго) у ~ве́ — не э́то (у кого) на уме́;

а мне гэ́та не ў ~ве́ — а я э́то из ви́да упусти́л; а мне невдомёк;

не мець клёку ў ~ве́ — без царя́ в голове́;

тлумі́ць (маро́чыць) ~ву́ — моро́чить го́лову;

дайсці́ сваёй ~во́ю — дойти́ свои́м умо́м;

клёпкі ў ~ве́ не хапа́е — клёпки в голове́ не хвата́ет;

няха́й твая́ (яго́) г. не балі́цьэ́то не твоя́ (не его́) забо́та;

набра́ць (сабе́) у ~ву́ — вбить (себе́) в го́лову;

мякі́на ў ~ве́ — мяки́на в голове́, пуста́я башка́; голова́ трухо́й наби́та;

не з тваёй (ва́шай і г.д.) ~во́й — не с твои́м (ва́шим и т.д.) умо́м; не твоего́а́шего и т.д.) ума́ де́ло;

злажы́ць ~ву́ — сложи́ть го́лову;

прыйсці́ ў ~ву́ — прийти́ в го́лову;

у ~ву́ не ле́зе — в го́лову не ле́зет;

схапі́цца за ~ву́ — схвати́ться за го́лову;

не то́ўпіцца ў ~ве́ — не вмеща́ется в голове́;

не схіля́ць ~вы́ — не склоня́ть головы́;

пастая́ць ~во́й — постоя́ть голово́й;

падста́віць ~ву́ — подста́вить го́лову;

акуну́цца з ~во́й — окуну́ться с голово́й;

бі́цца ~во́й аб сцяну́ — би́ться голово́й об сте́ну;

вы́кінуць ду́расць з ~вы́ — вы́бросить дурь из головы́;

адда́ць ~ву́ пад закла́д — отда́ть го́лову в закла́д;

адка́зваць ~во́й — отвеча́ть голово́й;

міністэ́рская г. — министе́рская голова́;

г. з плеч — голова́ с плеч;

о́й налажы́ць — пропа́сть; поги́бнуть;

сту́кнула ў ~ву́ — сту́кнуло в го́лову;

зняць ~ву́ — снять го́лову;

засе́сці ў ~ву́ — засе́сть в го́лову;

адуры́ць (задуры́ць) ~ву́ — (каму) заморо́чить го́лову (кому);

згубі́ць ~ву́ — потеря́ть го́лову;

намы́ліць ~ву́ — (каму) намы́лить го́лову (кому);

на све́жую ~ву́ — на све́жую го́лову;

з ~вы́ не выхо́дзіць — из головы́ не выхо́дит;

на сваю́у́ — на свою́ го́лову;

мець ~ву́ на пляча́х — име́ть го́лову на плеча́х;

адкруці́ць ~ву́ — (каму) сверну́ть го́лову (кому);

забі́ць ~ву́ — (чым) заби́ть го́лову (чем);

уда́рыць у ~ву́ — уда́рить в го́лову;

це́раз ~ву́ — (чыю) че́рез го́лову (чью);

кроў кі́нулася ў ~ву́ — кровь бро́силась (уда́рила) в го́лову;

вы́кінуць з ~вы́ — вы́бросить из головы́;

за ба́цькавай ~во́й (жыць) — за роди́тельской спино́й (жить);

як абухо́м па ~ве́ — как о́бухо́м по голове́;

г. як рэ́шата — дыря́вая голова́;

г. (не) ва́рыць — голова́ (не) ва́рит;

паста́віць з ~вы́ на но́гі — поста́вить с головы́ на́ ноги;

схілі́ць ~ву́ — (перад кім, чым) склони́ть го́лову (перед кем, чем);

сам сабе́ г. — сам себе́ голова́;

каро́на з ~вы́ не зва́ліцца (не спадзе́) — коро́на с головы́ не упадёт;

кру́кам ~вы́ не даста́ць — не подступи́ться;

на скрут (злом) ~вы́ — сломя́ го́лову; очертя́ го́лову;

лама́ць ~ву́ — (над чым) лома́ть го́лову (над чем);

заплаці́ць ~во́й — заплати́ть голово́й;

адна́ г. до́бра, а дзве лепшпосл. ум хорошо́, а два лу́чше;

і да булавы́ трэ́ба г.посл. голова́ во вся́ком де́ле нужна́;

што г., то ро́зумпосл. ско́лько голо́в, сто́лько умо́в;

за дурно́й ~во́й нага́м неспако́йпосл. дурна́я голова́ нога́м поко́я не даёт;

ад чужо́га ша́лу г. кру́ціццапосл. в чужо́м пиру́ похме́лье;

пакая́ннай галавы́ меч не сячэ́посл. пови́нную го́лову меч не сечёт;

што ў цвяро́зага ў ~ве́, то́е ў п’я́нага на языку́посл. что у тре́звого на уме́, то у пья́ного на языке́;

г. з пакло́нам, язы́к з прыгаво́ркайпогов. голова́ с покло́ном, язы́к с пригово́ром (прибау́ткой)

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

поI предлог;

1. с дат. (на поверхности, вдоль поверхности — переводится конструкциями с предл.) па (кім, чым);

плыть по́ морю плыць па мо́ры;

идти́ по доро́ге ісці́ па даро́зе;

ла́зить по гора́м ла́зіць па гара́х;

кни́ги разло́жены по всему́ столу́ кні́гі раскла́дзены па ўсім стале́;

по гла́дкому дну па гла́дкім дне;

по го́лому те́лу па го́лым це́ле;

уда́рить по спине́ уда́рыць па спі́не; наряду с этим иногда переводится также иными предлогами или конструкциями без предлогов, в частности: а) (в знач.: вдоль, около чего-л.) уздо́ўж (чаго), каля́ (чаго);

идти́ по са́мому бе́регу ісці́ ўздо́ўж (каля́) са́мага бе́рага; б) (для обозначения направления действия, пути следования — часто без предлога);

идти́ по у́лице ісці́ ву́ліцай (па ву́ліцы);

доро́га пролега́ла по боло́ту даро́га ішла́ бало́там (па бало́це);

2. с дат. (в пределах чего-л., в чём-л. — переводится конструкциями с предл.) па (чым);

по Се́верному Кавка́зу па Паўно́чным Каўка́зе;

ходи́ть по ко́мнате хадзі́ць па пако́і;

лета́ть по во́здуху лята́ць па паве́тры;

прика́з по второ́му полку́ зага́д па другі́м палку́;

тепло́ расхо́дится по всему́ органи́зму цяпло́ разыхо́дзіцца па ўсім аргані́зме;

рассади́ть всех по места́м рассадзі́ць усі́х па ме́сцах;

3. с дат. (в направлении, следуя направлению чего-л. — переводится конструкциями с предл.) па (чым) идти́ по сле́ду зве́ря ісці́ па сле́дзе зве́ра;

плыть по тече́нию плыць па цячэ́нні;

идти́ по со́лнцу ісці́ па со́нцы;

по следа́м проти́вника па сляда́х праці́ўніка; кроме того, иногда переводится также предлогами: з (чым), у, ва (чым);

кора́бль шёл по ве́тру карабе́ль ішо́ў з ве́трам;

по направле́нию к го́роду у кі́рунку (напра́мку) да го́рада;

по всем направле́ниям ва ўсіх кіру́нках (напра́мках);

4. с дат. (в области чего-л., в сфере какой-л. деятельности — переводится конструкциями с предл.) па (чым);

рабо́тать по профсою́зной ли́нии працава́ць па прафсаю́знай лі́ніі;

деба́ты по законопрое́кту дэба́ты па законапрае́кце;

коми́ссия по составле́нию резолю́ции камі́сія па склада́нні рэзалю́цыі;

он врач по профе́ссии ён до́ктар па прафе́сіі;

соревнова́ния по футбо́лу, по лы́жам, по ша́хматам спабо́рніцтвы па футбо́ле, па лы́жах, па ша́хматах;

5. с дат. (согласно, следуя чему-л., в соответствии, соразмерно — переводится конструкциями с предл.) па (чым);

по расписа́нию па раскла́дзе;

по прика́зу команди́ра па зага́дзе камандзі́ра;

рабо́тать по пла́ну працава́ць па пла́не;

начина́ть рабо́ту по гудку́ пачына́ць пра́цу па гудку́;

э́то нам принадлежи́т по пра́ву гэ́та нам нале́жыць па пра́ве;

по вы́бору па вы́бары;

по жела́нию па жада́нні;

узна́ть по го́лосу, по глаза́м пазна́ць па го́ласе, па вача́х;

вызыва́ть по фами́лии выкліка́ць па про́звішчы;

по пра́вилам игры́ па пра́вілах гульні́; кроме того, иногда переводится также иными предлогами и конструкциями без предлогов, в частности: а) (в знач. согласно с чьим-л. мнением, взглядами, какими-л. положениями) паво́дле (каго, чаго); на ду́мку, па ду́мцы (каго);

по сообще́ниям газе́т паво́дле паведамле́нняў газе́т;

по моему́ мне́нию на маю ду́мку, на мой по́гляд; б) (при словах, означающих «взять», «вызывать», «зов» и т. п.) па (чым), на (што);

по его́ зо́ву все яви́лись па яго́ за́кліку (на яго́ за́клік) усе́ з’яві́ліся;

6. с дат. (посредством чего-л.) па (чым); а также переводится конструкциями без предлога;

е́хать парохо́дом и по желе́зной доро́ге е́хаць парахо́дам і па чыгу́нцы (і чыгу́нкай);

посла́ть по по́чте пасла́ць па по́шце (по́штай);

сообщи́ть по телегра́фу паве́даміць па тэлегра́фе (тэлегра́фам);

говори́ть по телефо́ну гавары́ць па тэлефо́не;

7. с дат. (вследствие чего-л. — переводится конструкциями с предл.) па (чым), з прычы́ны (чаго);

сде́лать что́-л. по оши́бке зрабі́ць што-не́будзь па памы́лцы;

по знако́мству па знаёмстве;

не яви́ться на рабо́ту по боле́зни не з’яві́цца на пра́цу па хваро́бе (з прычы́ны хваро́бы);

по ра́зным причи́нам па ро́зных прычы́нах;

8. с дат. (на основании каких-л. признаков — переводится конструкциями с предл.) па (чым; переводится также конструкциями без предлогов);

ста́рший по во́зрасту старэ́йшы па ўзро́сце;

ра́нний по вре́мени ра́нні па ча́се;

до́брый по хара́ктеру до́бры па хара́ктары (хара́ктарам);

узна́ть по глаза́м пазна́ць па вача́х;

9. с дат. (при указании близости, родства — переводится конструкциями с предл.) па (кім, чым);

това́рищ по университе́ту тава́рыш па ўніверсітэ́це;

брат по отцу́ брат па ба́цьку;

ро́дственники по жёнам сваякі́ па жо́нках;

10. с дат. (для обозначения времени) па (чаму, чым, т.е. в ед. с дат., а во мн. с предл.);

занима́ться по ча́су в день займа́цца па гадзі́не на дзень;

по го́ду не писа́л пи́сем па го́ду не піса́ў лісто́ў; с дат. мн., а также в знач.: в такую-то пору, в такое-то время, возрастом в столько-то лет — чаще переводится предлогами у, ва (што) или конструкциями без предлогов;

по выходны́м дням у выхадны́я (выхо́дныя) дні (выхадны́мі, выхо́днымі дня́мі);

по пра́здникам у свя́ты (свя́тамі);

по утра́м ра́ніцамі;

я не ви́дел его́ по це́лым неде́лям я не ба́чыў яго́ цэ́лымі ты́днямі;

собира́ться по четверга́м збіра́цца па чацвярга́х (чацвярга́мі);

по весне́ вясно́й, уве́сну;

по о́сени уво́сень, во́сенню;

11. с дат. (в разделительном значении) па (кім, чым);

по рублю́ шту́ка па рублі́ шту́ка;

дать де́тям по я́блоку даць дзе́цям па я́блыку;

по ра́зу па ра́зе;

12. с дат. (для обозначения действия, направленного на какой-л. объект) (по кому, чему) па (кім, чым); (в кого, что) у (каго, што); (на кого, что) на (каго, што);

стреля́ть по проти́внику страля́ць па праці́ўніку (у праці́ўніка);

стреля́ть по око́пу, по блиндажа́м страля́ць па ако́пе, па бліндажа́х;

стуча́ть по столу́ сту́каць па стале́;

13. с дат. (со словами «скучать», «тосковать», «тоска» и т. п. — в ед. переводится конструкциями с дат., а во мн. с предл.) па (кім, чым), аб (кім, чым);

пла́кать по му́жу пла́каць па му́жу;

скуча́ть по де́тям сумава́ць па дзе́цях (аб дзе́цях).

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)