скапы́чаны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад скапыціць.
2. у знач. прым. Стаптаны, здратаваны. У канцы вёскі, за скапычаным выганам, дом на высокім падмурку. Аношкін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ашлёпак ’стаптаны абутак’ (Бяльк.), рус. ошлёпок. Ад шлёпаць, як астопак ад стаптаць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Пасто́пак ’стаптаны лапаць’ (Мат. Гом.). У выніку кантамінацыі лексем пастол (< пасталы) і патопак ’атопак’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Недатопак ’атопак, стаптаны лапаць’ (пух., Жыв. сл.). З неда- (гл.) і таптаць па ўзору атопак ’тс’ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Асто́пкі ’стары, стаптаны абутак’ (Жд.). Укр. дыял. остопки. Гл. атопак ’тс’; ‑с‑ устаўлена як вынік кантамінацыі з стаптаць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
поно́шенный
1. прич. пано́шаны;
2. прил. (о платье, обуви) падно́шаны, но́шаны; (изношенный) зно́шаны; (стоптанный) стапта́ны.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Ашмётак ’стаптаны лапаць; бясформенны кавалак гразі’ (Бяльк.), рус. бранск. асьмётак (Растаргуеў, Бранск.). Хутчэй за ўсё ад шмётка, ашмётка ’анучка, якой змятаюць са стала’ (ад сметать, этымалогія Насовіча), параўн. ашмоцце.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
збі́ты, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад збіць.
2. у знач. прым. Пашкоджаны, сапсаваны ўдарамі. Збітая падкова. Збіты буфер. // Разм. Стаптаны (пра абутак). Збітыя боты. Збітыя абцасы. // Са здзёртай скурай. Збітае калена.
3. перан.; у знач. прым. Усім вядомы, зацяганы. Збіты выраз. Збітыя параўнанні. Збітая тэма.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тапта́ць, тапчу́, то́пчаш, то́пча; тапчы́; тапта́ны; незак.
1. каго-што. Прымінаць нагамі, ходзячы па чым-н.
Т. траву.
2. каго. Наязджаючы канём, збіваць з ног, душыць, калечыць.
3. што. Ступаючы, пэцкаць нагамі (разм.).
Т. падлогу.
4. што. Збіваць, зношваць абутак.
Т. боты.
5. перан., што. Пагарджаючы, груба зневажаць, абражаць.
Т. чалавечую годнасць.
|| зак. патапта́ць, -тапчу́, -то́пчаш, -то́пча; -тапчы́; -тапта́ны (да 1—3 знач.) і стапта́ць, стапчу́, сто́пчаш, сто́пча; стапчы́; стапта́ны (да 4 знач.).
|| наз. тапта́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
супаста́т, ‑а, М ‑таце, м.
1. Уст. і высок. Вораг, непрыяцель. Нам не забыць ні хат, ні нават траў, Што супастатам спалены, стаптаны. Астрэйка. Няхай помняць супастаты, Што значаць бравыя салдаты. Колас.
2. Разм. лаянк. Разбойнік, злачынец, ліхадзей. [Маці:] — А, супастат... Драчонікі даўно пастылі, авечак трэба ісці займаць, а ён храпе сабе! Місько.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)