жа́льба, -ы, ж.

1. Смутак, туга, шкадаванне.

Ж. сэрца.

2. Скарга, нараканне.

Затоеная ж. падступала да горла.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

само́та, -ы, ДМ само́це, ж.

1. Адзінота, знаходжанне ў адзіноцтве.

Застацца ў самоце.

2. Стан, самаадчуванне самотнага; смутак, туга.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

жа́ласны, -ая, -ае.

1. Які выражае смутак, тугу.

Ж. позірк.

2. Поўны суму, жалобы; журботны.

Жаласныя гукі.

|| наз. жа́ласнасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

выя́ўны, -ая, -ае (разм.).

1. Відавочны для ўсіх; бясспрэчны.

На твары быў в. смутак.

2. Выразны.

В. малюнак.

|| наз. выя́ўнасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

апла́каць, -а́чу, -а́чаш, -а́ча; -а́ч; -а́каны; зак., каго-што.

Выказаць слязамі свой смутак з прычыны чыёй-н. смерці.

А. маці.

|| незак. апла́кваць, -аю, -аеш, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

смуткава́ць, -ку́ю, -ку́еш, -ку́е; -ку́й; незак.

1. Гараваць з прычыны чыёй-н. смерці.

2. Сумаваць, журыцца, перажываць смутак.

Смуткуе хлопец па доме.

|| наз. смуткава́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

прапла́каць, -ла́чу, -ла́чаш, -ла́ча; -ла́ч; зак.

Правесці які-н. час плачучы.

Цэлы дзень праплакала.

Праплакаць вочы (разм.) — доўгі час аплакваючы каго-, што-н., бядуючы, упасці ў глыбокі смутак.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

безысхо́дный бязвы́хадны; (безутешный) няўце́шны;

грусть безысхо́дная сму́так няўце́шны.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

навева́ть несов., прям., перен. навява́ць;

навева́ть грусть навява́ць сум (сму́так);

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

жало́ба, -ы, ж.

1. Смутак з прычыны чыёй-н. смерці, народнага гора, бедства; выражаецца ў адмене гулянак, забаўляльных відовішчаў.

Краіна ў жалобе.

2. Чорнае адзенне, павязка, вуаль і пад. як сімвал смутку.

Насіць жалобу.

|| прым. жало́бны, -ая, -ае.

Ж. мітынг.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)