бра́нныйI (ругательный) ла́янкавы; (неприличный) непрысто́йны; (скверный) бры́дкі; (оскорбительный) знява́жлівы;
бра́нное сло́во, бра́нное выраже́ние непрысто́йнае (бры́дкае, знява́жлівае) сло́ва, (ругательство) ла́янка.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
а́ховый прост.
1. (плохой, скверный) дрэ́нны, ке́пскі, благі́;
2. (отчаянный, озорной) адча́йны, адва́жны, рызыко́ўны, дзёрзкі, гарэ́злівы, сваво́льны;
а́ховый па́рень адча́йны (адва́жны) хло́пец.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пага́ны
1. (загрязнённый) пога́ный;
2. (о грибе) пога́ный, несъедо́бный;
3. (вызывающий отвращение) отврати́тельный, скве́рный, пога́ный;
4. (о собаке) злой;
5. уст. нечести́вый;
◊ ~ныя во́чы — дурно́й глаз
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прескве́рный разг.
1. (очень скверный) (ве́льмі) дрэ́нны, (ве́льмі) пага́ны; (ве́льмі) ке́пскі, (ве́льмі) благі́; (ве́льмі) га́дкі, (ве́льмі) бры́дкі; (ве́льмі) агі́дны; (ве́льмі) паску́дны;
2. (плохого качества) (ве́льмі) дрэ́нны; (ве́льмі) ке́пскі.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
благі́
1. плохо́й; нехоро́ший; дурно́й; худо́й; скве́рный;
~го́е надво́р’е — плоха́я (скве́рная) пого́да;
~га́я зямля́ — плоха́я земля́;
б. хара́ктар — плохо́й (скве́рный) хара́ктер;
б. ўплыў — дурно́е влия́ние;
б. ўчы́нак — плохо́й (нехоро́ший) посту́пок;
~га́я ве́стка — плоха́я (нехоро́шая) весть;
б. настро́й — плохо́е (скве́рное) настрое́ние;
б. чалаве́к — плохо́й (нехоро́ший) челове́к;
~го́е сло́ва — плохо́е (худо́е, скве́рное) сло́во;
2. нездоро́вый, боле́зненный;
б. вы́гляд — нездоро́вый (боле́зненный) вид;
б. клі́мат — нездоро́вый кли́мат;
◊ ~го́е во́ка — дурно́й глаз;
на б. кане́ц — на худо́й коне́ц;
~гу́ю траву́ з по́ля вон — посл. худу́ю траву́ с по́ля вон;
не ка́жучы ~го́га сло́ва — погов. а) не говоря́ дурно́го сло́ва; б) не тем будь помя́нут;
лепш б. мір, як до́брая сва́рка — посл. худо́й мир лу́чше до́брой ссо́ры
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Сква́рыць ‘пячы, смаліць (пра летнюю спёку)’ (Нас.), ‘тс (пра моцны мароз)’ (Шат.), ‘пячы на агні (пра сала і пад.)’, ‘запраўляць сквараным салам’ (ТСБМ, Нас., Др.-Падб., Байк. і Некр., Сл. ПЗБ, Сцяшк., ЛА, 4). Укр. шква́рити, польск. skwarzyć ‘тс’, чэш. skvařiti ‘вытапліваць тлушч, скварыць’, славац. škvariť ‘тушыць; пражыць’. Сюды ж рус.-ц.-слав. раскврѣти ‘спражыць’, ст.-чэш. skvřieti sě ‘пражыцца, растоплівацца’, в.-луж. škrěć ‘плавіцца з шыпеннем’, н.-луж. škŕěś ‘тс’, славен. cvrẹ́ti ‘пражыць’. Прасл. *skvariti, *skverti ‘растапліваць (на агні) (тлушч)’, ‘прыпякаць, смажыць’. Ізаляванае славянскае слова. Найбольш верагодным лічыцца гукапераймальнае паходжанне і супастаўленне з коранем *skvьr‑ (гл. скварэц, сквярціся); гл. Праабражэнскі, 2, 296; Голуб-Копечны, 371. Мяркулава (Этим. иссл. 2, 114–116) збліжае з гукапераймальным *ščeverъ ‘дрэнны пах ад гарэлага’, якое выводзіцца на падставе паўн.-рус. ще́вер ‘дрэнны пах і трэск ад гарэлага’, а першасным значэннем лічыць ‘спальваць ахвярную жывёліну’. Роднасць з рус. скве́рный Праабражэнскі (там жа) і Фасмер (3, 636) лічаць сумніўнай. Махэк₂ (615) дапускае магчымасць паходжання слова ад кораня *ver‑ ‘варыць’, а sk‑ лічыць мадыфікатарам кораня накшталт прыстаўкі ко‑. Сной₁ (65) мяркуе аб роднасці са с.-н.-ням. smoren ‘тушыць (ежу)’ (адкуль ням. schmoren ‘тс’) і паходжанні ад і.-е. кораня *skē̌u‑ ‘рэзаць’ з уплывам значэння ‘растапліваць (тлушч)’. Борысь (556) удакладняе, што *skvariti з’яўляецца каузатывам ад прасл. *skverti ‘тапіць, распускаць праз падагрэў, смажанне’ з заменай каранёвага галоснага e → o і наступным падаўжэннем o → a.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
дрэ́нны плохо́й, скве́рный, дрянно́й, худо́й, дурно́й;
~ннае надво́р’е — плоха́я (скве́рная) пого́да;
д. матэрыя́л — плохо́й (дрянно́й) материа́л;
~нная сла́ва — худа́я (дурна́я) сла́ва;
◊ ~нныя спра́вы — пло́хи дела́;
~нныя схі́льнасці — дурны́е накло́нности;
~нныя жа́рты — шу́тки пло́хи;
пайсці́ па ~ннай (няпра́вільнай) даро́зе — пойти́ по плохо́му (непра́вильному) пути́;
рабі́ць вясёлую мі́ну пры ~ннай гульні́ — погов. де́лать весёлую ми́ну при плохо́й игре́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)