во́зглашённый уст. вы́гукнуты, вы́клікнуты, абве́шчаны, ска́заны.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ска́занный ска́заны;
◊
ска́зано — сде́лано ска́зана — зро́блена.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
недарэ́чны, -ая, -ае.
1. Сказаны, зроблены неўпапад, не да месца.
Н. жарт.
2. Неразумны, бяссэнсавы.
Недарэчныя прапановы.
3. Няўклюдны, няскладны (знешне).
4. Які не адпавядае сітуацыі, абставінам.
Недарэчная весялосць.
|| наз. недарэ́чнасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
провозглашённый
1. абве́шчаны; ска́заны;
2. абве́шчаны; см. провозгласи́ть.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
произнесённый
1. вы́маўлены;
2. ска́заны;
3. абве́шчаны; см. произнести́;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
проронённый
1. вы́маўлены, ска́заны, прамо́ўлены;
2. прапу́шчаны; см. пророни́ть.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
перадсмяро́тны, ‑ая, ‑ае.
Які бывае перад смерцю, папярэднічае смерці. Перадсмяротная сутарга. □ Ляжаў побач забіты гітлеравец, другі каля яго яшчэ курчыўся ў перадсмяротнай агоніі. Мележ. // Напісаны, сказаны перад смерцю. Перадсмяротнае завяшчанне.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
неўпапа́д, прысл.
Недарэчы, не да месца. Многія словы былі сказаны неўпапад, але рухі яе [дзяўчынкі] рук дапамаглі нам зразумець усё. Няхай. — [Максім] так паглыбіўся ў роздум, што часам неўпапад адказваў на пытанні. Машара.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
напу́тственный ска́заны на даро́гу; да́дзены на даро́гу;
обрати́ться с напу́тственной ре́чью сказа́ць сло́ва на даро́гу;
напу́тственный сове́т пара́да на даро́гу;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Рачане́ц ’гадавіна’ (Арх. Федар.), ’падарунак на свята, святочны гасцінец’ (маладз., Гіл.), рача́нец (račánic) ’устаноўлены час’ (Варл.), ’рэжым’ (Сцяшк. Сл.), ’тэрмін’ (пух., рагач., Сл. ПЗБ), ’гадавое свята’ (Сцяц.), ’вялікае свята, якое святкуецца праз год’ (ваўк., віл., Сл. ПЗБ), часцей у мн. л. рачанцы́ ’тэрмін ачышчэння пасля родаў’ (Гарэц.), ’дванаццацідзённы тэрмін пасля нараджэння (жывёлы)’ (Касп.), ’пэўная колькасць дзён ад нараджэння, да заканчэння якіх за грэх лічылася ўжываць у ежу маладых жывёл’ (Нас., Янк. Мат.), рычанцы́ ’тэрміны, прызначаныя для выканання чаго-небудзь’ (Растарг.), сюды ж рачанца́ ’зрэдку, несістэматычна (пра ўжыванне ежы)’ (Янк. Мат.). Параўн. укр. речене́ць ’тэрмін’. Насовіч праз форму роченцы́ (Нас., 567) выводзіць з рок 1 ’год; устаноўлены тэрмін’ (гл.); першапачаткова, відаць, ад *рэчаны ’сказаны, абумоўлены’, што да ракці́ ’сказаць’, гл. рэкнуць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)