збля́кнуць, -ну, -неш, -не; збляк, -кла; -ні; зак.
1. Страціць яркасць, афарбоўку.
Ружовыя фарбы збляклі.
2. Завянуць, страціць свежасць.
Трава зблякла.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
застая́лы, -ая, -ае.
1. Які доўгі час прастаяў, не рухаўся.
З. конь.
2. Які страціў свежасць ад працяглай нерухомасці.
Застаялая вада.
|| наз. застая́ласць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
адквітне́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е; зак.
1. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв). Скончыць квітнець, цвісці; адцвісці.
Адквітнелі каштаны.
2. перан. Пражыць маладыя гады, страціць свежасць, пастарэць.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Прахало́да ’свежасць паветра’, про́халадзь ’халадок, умераны холад’ (ТСБМ). Укр. прохоло́да, рус. прохла́да ’тс’ (< ц.-слав. прохладъ ’прахалода, свежасць’; гл. Фасмер, 3, 385). Дэрыват з суф. ‑а ад прахалодаць ’астыць’, параўн. укр. прохолодати. Далей да холад, параўн. ахало́на (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
вя́лы, -ая, -ае.
1. Які страціў свежасць, звяў (пра расліны).
Вялая трава.
2. перан. Пазбаўлены бадзёрасці, энергіі.
В. працаўнік.
В. настрой.
|| наз. вя́ласць, -і, ж. (да 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
абвя́ць, -вя́ну, -вя́неш, -вя́не; -вя́ў, -вя́ла; -вя́нь; зак.
1. Страціць свежасць, панікнуць (пра расліны).
Абвяла лісце на дрэвах.
2. перан. Пазбавіцца сілы, энергіі, бадзёрасці; зрабіцца вялым.
А. ад зморанасці.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
жу́хнуць, 1 і 2 ас. не ўжыв., -не; жух, жу́хла; незак.
Траціць свежасць колеру, станавіцца цьмяным.
Фарбы ад часу жухнуць.
|| зак. зжу́хнуць, -не; -жух, -жу́хла і пажу́хнуць, -не; -жу́х, -жу́хла.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
бля́кнуць, -ну, -неш, -не; -ні; незак.
1. Траціць яркасць, свежасць афарбоўкі; рабіцца невыразным.
Блякнуць краскі лета.
Блякнуць вочы.
2. перан. Траціць яркасць, сілу ўздзеяння.
Блякнуць успаміны.
|| зак. пабля́кнуць, -ну, -неш, -не; -ні.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
све́жесть ж.
1. све́жасць, -ці ж.;
2. (прохлада) халадо́к, -дку́ м., прахало́да, -ды ж., хо́лад, -ду м., я́дранасць, -ці ж., све́жасць, -ці ж.;
из окна́ пахну́ло све́жестью з акна́ паве́яла халадко́м (прахало́дай, све́жасцю); см. све́жий.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
паліня́лы, ‑ая, ‑ае.
Які страціў свежасць фарбаў; выцвілы. Дзяўчына пачала развязваць пад барадой рамкі палінялай хусткі. Арочка. Нашу ўвагу прыцягнула палічка з адметнымі кнігамі: у старых пераплётах, з палінялымі ад часу літарамі на скураных карашках. Пальчэўскі. // перан. Разм. Які страціў свежасць, выразнасць, жывасць. [Наздрэйка] няўцямна ўтаропіўся на старшыню сіняватымі палінялымі вачыма. Крапіва.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)