самаві́тасць ж.
1. оса́нистость;
2. представи́тельность, ва́жность;
1, 2 см. самаві́ты
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
разлі́вачны, ‑ая, ‑ае.
Спец. Які мае адносіны да разліўкі, прызначаны для яе. Разлівачны пункт нафтабазы. Разлівачная машына. □ Ад плавільнай печы плыў самавіты, увянчаны ззяннем разлівачны коўш. Карпаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
представи́тельный
1. прадстаўні́чы; (парламентарный) парламента́рны;
представи́тельное собра́ние прадстаўні́чы сход;
представи́тельный о́браз правле́ния полит. парламента́рны спо́саб (лад) праўле́ння;
2. (о внешности) пава́жны; (осанистый) самаві́ты;
представи́тельный челове́к пава́жны (самаві́ты) чалаве́к;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
приоса́ниться сов. прыня́ць пава́жны (самаві́ты, малайцава́ты, зухава́ты) вы́гляд, прыня́ць пава́жную (самаві́тую, малайцава́тую, зухава́тую) паста́ву.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Саму́йла ’тоўсты чалавек’ (віц., Нар. лекс.). Ад сам з суф. ‑уй‑ла (як хамуйла (гл.)). Аб суфіксацыі гл. Карскі 2-3, 23–25. Да семантыкі параўн. самавіты і вытворныя (гл. сам).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
станаві́ты, ‑ая, ‑ае.
Абл. Паважны, самавіты. Васіль зайшоў да свайго прыяцеля Кандрата Біркі. ...Сюды падышоў яшчэ і Сымон Бруй, станавіты на выгляд мужык, разважлівы і спакойны. Колас. // Спакойны, ураўнаважаны. Станавіты характар. // Гаспадарлівы; заможны. — Каторыя .. станавітыя, гаспадары, тыя богу дзякуюць — парадак прыходзіць. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
приоса́ниваться несов., разг. прыма́ць пава́жны (самаві́ты, малайцава́ты, зухава́ты) вы́гляд, прыма́ць пава́жную (самаві́тую, малайцава́тую, зухава́тую) паста́ву;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Прыаса́міцца ’прыняць самавіты выгляд; адчуць уласную сілу; выпрастацца; фарсіста прыбрацца’ (Нас.). Да зафіксаванага там жа аса́міцца (гл.), аса́місты — народнаэтымалагічнага пераасэнсавання (пад уплывам сам) слова аса́ністы. Параўн. аналагічнае рус. дыял. приоса́миться ’падбадзёрыцца, прыняць паважны выгляд’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Асамі́сты ’паважны’ (Яруш., Нас.). З асаністы ў выніку народнай этымалогіі пад уплывам слова сам: параўн. сінанімічнае самавіты. Рус. осанистый ад осаниться прыняць паважны, мажны выгляд’ ад значэння ’атрымаць сан’ (гл. сан). Параўн. осамицьца (Нас.) ад осаниться.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ви́дный
1. (видимый) ба́чны, (заметный) прыме́тны, разг. прыкме́тны;
2. (значительный) зна́чны; (важный) ва́жны; (выдающийся) выда́тны;
3. (статный) ста́тны, ста́ністы; (осанистый) самаві́ты; пава́жны.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)