турнэ́пс, ‑у, м.
Расліна сямейства крыжакветных, караняплоды якой ідуць на корм жывёле; кармавая рэпа.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рэ́пка, ‑і, ДМ ‑пцы; Р мн. ‑пак; ж.
1. Памянш.-ласк. да рэпа.
2. Надкаленная косць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ре́па рэ́па, -пы ж.;
◊
про́ще па́реной ре́пы погов. як абара́нак з’е́сці.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
распа́рыцца, -руся, -рышся, -рыцца; зак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Размякчыцца, размякнуць пад дзеяннем пары, гарачай вады.
Рэпа добра распарылася.
2. Разагрэцца да поту; разгарачыцца (разм.).
Р. ў лазні.
|| незак. распа́рвацца, -аюся, -аешся, -аецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
стралкава́цца, ‑куецца; незак.
Пускаць парасткі; ісці ў стрэлкі. Рэпа, рэдзька пры позневеснавой і чэрвеньскай сяўбе ў сухое надвор’е вельмі хутка стралкуюцца. «Звязда».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гаро́д, ‑а, М ‑дзе, м.
Разм. Агарод. Ой, урадзіла У гародзе рэпа. А мне, маладой, Капаць яе трэба. Дзеружынскі.
•••
Гарод гарадзіць гл. гарадзіць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Разрэ́піцца ’распаўнець, патаўсцець’ (Сцяшк. Сл.). Ад рэ́па, праз параўнанне стаць тоўстым, як рэ́па. Не выключана сувязь з рэпацца ’трэскацца, лопацца’ (гл.) з развіццём значэння ’стаць тоўстым, аж лопацца’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Турнэ́пс ‘рэпа, Brassica rapa L.’ (Кіс.), ‘кармавая рэпа, Brassica rapa rapifera’ (ТСБМ, Некр. і Байк.), турне́пс, турнэ́т ‘тс’ (Сл. ПЗБ), турнэ́пчык памянш. ‘тс’ (віл., Лір. бел. вяселля), турне́псіна ‘адна расліна або плод турнэпса’ (Юрч. Вытв., Мова Сен.). Запазычанне з англ. turnips мн. л. ‘рэпа’: Swedish turnips ‘турнэпс’ праз польск. turneps, turnep або рус. турне́пс ‘тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Лядзя́нка ’рэпа, якая вырасла на лядзе’ (Нас.). Да ля́да 1 (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Рэ́пкі ’цукровыя буракі’ (Жыв. НС), ’чырвоныя буракі’ (Сл. Гродз., Сл. рэг. лекс.). Гл. рэпа 1.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)