скалма́ціць, ‑мачу, ‑маціш, ‑маціць; зак., што.
Разм. Зрабіць калматым; раскудлаціць (валасы, шэрсць і пад.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
скудла́ціць, ‑лачу, ‑лаціш, ‑лаціць; зак., каго-што.
Разм. Зрабіць кудлатым; раскудлаціць. Заенчыў і вецер хаўтурна, скудлаціў дзяўчат валасы. Дубоўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
распатла́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.
Разм. Раскудлаціць, растрапаць (пра валасы). І валасы навошта распатлаў? Блазенства, піжонства звычайнае. Мехаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
*Раскатруба́чыць, роскотруба́чыць ’раскудлаціць’ (ПСл). Няясна; магчыма да *каструба́чыць, што ўзыходзіць да *kostrъba, kostroba, kostrǫba ’лахманы, раскудлачаная галава’, звязанае з прасл. *kostra ’кастрыца, ачосы’ (Махэк₂, 283; ЭССЯ, 11, 163). Гл. каструбаваты.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Растрапэ́йла ’неахайная жанчына’, (Сл. рэг. лекс.), рострэ́па ’неахайная і бесклапотная жанчына’ (ТС), растрэ́паніца ’неахайніца’ (Сцяшк. Сл.). Ад растрапа́ць ’разарваць, раскудлаціць’ (гл. трапаць) з экспрэсіўнай фанетыкай і суфіксацыяй. Сюды ж растро́па ’расцяпа’ (ганц., Сл. Брэс.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
раскудла́чыць, ‑чу, ‑чыш, ‑чыць; зак., каго-што.
Разм. Тое, што і раскудлаціць. Чапцоў зняў фуражку, раскудлачыў пасівелыя валасы. Мележ. Узнеслі дзіця наверх, аж пад дах, раскудлачылі трохі сена, выскублі ямачку і паклалі Валю. Ус.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
растрепа́ть сов.
1. разг. растрапа́ць, пашарпа́ць, падра́ць;
2. (взлохматить, взъерошить) разг. растрапа́ць, раскудла́ціць;
3. (лён, пеньку) растрапа́ць, атрапа́ць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
раскудла́чаны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад раскудлаціць, раскудлачыць.
2. у знач. прым. Ускалмачаны, кудлаты (пра валасы). З-пад плашч-палатак, як куля, вылецеў Колька Казак з раскудлачанымі валасамі і чырвонай шчакой. Карпюк. [Андрэй] праводзіць пяцярнёй па валасах і напускае на лоб раскудлачаную чупрыну. Мехаў. // З ускалмачанымі, кудлатымі валасамі. [Міхаль], відаць, нядаўна прачнуўся, бо сядзеў на нарах раскудлачаны, пануры і злосны. Чарнышэвіч. // З няроўнымі, рванымі краямі. Нудна шапацела сухая асака, нібы серп аб серп скрыгатала чаратовае лісце, па небе вецер гнаў раскудлачаныя хмары. Грахоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)