паразве́йваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.
Развеяць усё, многае. Вецер паразвейваў лісце.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Разве́й ’жоўты пясок’ (Сцяшк.), ’пясчаная неўрадлівая глеба’ (шчуч., Нар. лекс.). Утворана ад разве́яць (гл.) бязафіксным спосабам, як гле́й (гл).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
разве́яны
1. разве́янный; рассе́янный;
2. перен. рассе́янный; разве́янный; разо́гнанный;
1, 2 см. разве́яць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
раздзьму́ць, -му́, -ме́ш, -ме́; -мём, -мяце́, -му́ць; -мі́; -му́ты; зак., што.
1. Дзьмучы, дзьмухнуўшы, развеяць, рассеяць што-н. лёгкае.
Р. пыл.
2. Прытокам паветра ўзмацніць гарэнне; распаліць.
Р. жар.
3. Напоўніць паветрам; надзьмуць.
Р. ноздры.
|| незак. раздзіма́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. раздзіма́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
распе́трыць, ‑ру, ‑рыш, ‑рыць; зак., што.
Разм. Разбіць ушчэнт; размесці. Мы клялі вас тады, Мінеральныя Воды І абвеяны снегам Суровы Каўказ, — Белы гад нас прыціснуў Крыжовым паходам І распетрылі чэрці нас. Шмат загінула там, Каля ног Машука. Броўка. Як рэкі развіваюць зім кайданы, распетрым ворага над Сожам. Вялюгін. // Развеяць, раскідаць. У такія хвіліны [Глушак] думаў пра Нохіма як разумнейшы: «.. Распетрыў са страху ўсё сам, гатовы развеяць усё да пушынкі, а як вернецца добры час — дзе яго, тваё, сабярэш?» Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
цяпля́нішча, ‑а, н.
Абл. Вогнішча. Сапраўды, нядаўна гарэлі Тут школьных паходаў кастры. Цяплянішч яшчэ не паспелі Развеяць сухія вятры. Калачынскі. А потым — мір... Зара ў блакіце... І тло цяплянішч на зямлі... І зноў хада па той арбіце, дзе ногі ўпершыню прайшлі. Ляпёшкін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рассе́ять сов.
1. (семена) рассе́яць; см. рассева́ть;
2. (разогнать) разагна́ць, мног. паразганя́ць;
3. (свет, энергию) рассе́яць;
4. перен. (сомнения, тревогу) рассе́яць, разве́яць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
разве́йваць несов.
1. (разносить ветром, дуновением) разве́ивать, рассе́ивать;
2. перен. (о мыслях, настроении и т.п.) рассе́ивать; разве́ивать; разгоня́ть;
1, 2 см. разве́яць 1, 2
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
разагна́ць, -зганю́, -зго́ніш, -зго́ніць; -загна́ў, -загна́ла; -згані; -загна́ны; зак.
1. каго-што. Прымусіць разысціся, разляцецца, разбегчыся ў розныя бакі.
Р. дзяцей.
Р. натоўп.
2. Выгнаць, звольніць (усіх, многіх) адкуль-н. (разм.).
Р. гультаёў на рабоце.
3. Рассеяць, развеяць.
Вецер разагнаў хмары.
4. Прымусіць прайсці, мінуць (пра настрой, стан, пачуццё).
Р. тугу.
5. каго-што. Паскорыць ход, рух.
Р. каня.
Р. лодку.
6. што. Разараць (барозны).
Р. некалькі баразён бульбы.
|| незак. разганя́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.
|| наз. разго́н, -у, м. (да 1, 2 і 5 знач.) і разго́нка, -і, -нцы, ж. (да 5 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
сму́та, ‑ы, ДМ смуце, ж.
1. Уст. Мяцеж, паўстанне, беспарадак. А ў нядзелю ў царкве гарачае казанне казаў бацюшка, падымаючы рукі ўгору — пра смуту, пра Русь і пра веру ў госпада бога. Скрыган.
2. Душэўнае замяшанне, трывога, хваляванне. І тут ён [Антось] нават засмяецца, Каб цень развеяць тае смуты: — І трэба часам крыж пакуты Панесці, мілыя мае вы, Зазнаць і гора, неспадзевы! Колас.
•••
Сеяць смуту гл. сеяць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)