адрына, пуня

Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)

клу́ня, ‑і, ж.

Абл. Гаспадарчы будынак для складвання снапоў, сена; пуня. — Ах, божачка мілы! А я ж думала, што [свята] заўтра! — ускінула рукамі Аўгіння: — Лукаш мой даўно пайшоў у клуню малаціць грэчку! Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Ты́нкапуня’ (Рэг. сл. Віц.). Да тын (гл.), відавочна, памяшканне з вертыкальна пастаўленых калкоў або плах, параўн. тыня́нка ‘тс’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

адры́на, ‑ы, ж.

Халодная будыніна для захоўвання кармоў, сельскагаспадарчага інвентару; пуня. З чыстай рэчкі Быстрыцы Светлай чыстай вадзіцы, А з адрыны Канюшыны, А са свірна макухі, А мякіны з-пад павеці Для кароўкі Пястухі Нанасілі гуртам дзеці. Шушкевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сара́й м.

1. (для скота) хлеў, род. хлява́ м.; (для сена) пу́ня, -ні ж.; адры́на, -ны ж.; (для дров) паве́ць, -ці ж., паве́тка, -кі ж.; (для повозок) вазо́ўня, -ні ж.;

2. перен. хлеў, род. хлява́ м., пу́ня, -ні ж.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

варыве́нька, ‑і, ДМ ‑ньцы, ж.

Абл. Невялікая варыўня. І лік будынін не маленькі: Хаціна, пуня, хлевушок, Няхай ён цесны катушок, І ёсць свіронак, варывенька. Колас. Праз паўгадзіны сям’я пакінула свой дом, знайшоўшы часовы прыпынак у цеснай варывеньцы, дзе трымалі бульбу і іншую гародніну. Якімовіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

*Рышка, рі́шка ’будынак з печкай для сушкі снапоў’ (ДАБМ). Запазычанне з руск. ри́га ’памяшканне для малацьбы’, ’пуня’, ’адрына’, ’гумно’, якое з фін. riihi ’тс’ (Фасмер, 3, 482).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Тынёнка ‘церніца’ (бярэз., Сл. ПЗБ, ЛА, 4). Не зусім ясна. Відаць, ад назвы месца, дзе церлі лён, гл. тыня́нкапуня’, або ад тынь2 ‘тонкая дошка’, гл. тын.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

прыляга́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

1. Незак. да прылегчы.

2. да чаго. Размяшчацца блізка да чаго‑н., знаходзіцца ў непасрэднай блізкасці ад чаго‑н.; прымыкаць да чаго‑н. Да Ямскіх — вёскі і поля — прылягае лес і балота. Пташнікаў. Хлеў прылягае да хаты, а пуня да хлява, вугламі на захад. Грамовіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

схапі́цца, схаплю́ся, схо́пішся, схо́піцца; зак.

1. гл. хапацца.

2. Уступіць у бой, барацьбу, спрэчку.

С. з ворагам.

Зноў схапіліся юнакі дужацца.

3. Раптам успомніць пра што-н.; спахапіцца (разм.).

Схапілася пад вечар, ды позна ўжо.

4. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Заняцца полымем.

Пуня схапілася полымем.

5. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Зрабіцца цвёрдым, застыць (спец.).

Бетон схапіўся даволі хутка.

Схапіцца за галаву (разм.) — прыйсці ў адчай, жахнуцца.

|| незак. схо́плівацца, -аюся, -аешся, -аецца (да 2 і 4 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)