пти́чий птушы́ны;
пти́чье гнездо́ птушы́нае гняздо́;
пти́чий двор пту́шнік, птушы́ны двор;
пти́чий база́р птушы́ны база́р;
пти́чий глаз птушы́нае во́ка;
◊
пти́чье молоко́ шутл. птушы́нае малако́;
с пти́чьего полёта з птушы́нага палёту;
на пти́чьих права́х на птушы́ных права́х.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
жабі́ны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да жабы, уласцівы ёй. У лазняках каля Дняпра не сціхаў птушыны і жабіны канцэрт. Лупсякоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
наго́ткі, ‑так; адз. наготка, ‑і, ДМ ‑тцы, ж.
Назва аднагадовых садовых раслін сямейства складанакветных з жоўтымі кветкамі і насеннем, падобным на птушыны кіпцюр; кракос.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
база́р, -у, мн. -ы, -аў, м.
Месца для гандлю, а таксама гандаль прадуктамі і іншымі таварамі шырокага ўжытку на такім месцы.
Кніжны б.
Апусцеў б.
Адкрыць б. (перан.: распачаць крык, шум; разм.).
◊
Птушыны базар — месца на марскім узбярэжжы, дзе гняздзяцца птушкі.
|| прым. база́рны, -ая, -ае.
Б. дзень.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
кірма́ш, -шу́ м.
1. я́рмарка ж.; база́р;
2. перен. (крик, шум) база́р;
◊ птушы́ны к. — пти́чий база́р
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
◎ Пта́сі ’птушыны’ (смарг., Сл. ПЗБ). З польск. ptasi ’тс’, нерэгулярнай формы ад ptak ’птушка’ замест ptaszy, параўн. разм. grosik ’грошык’ ад grosz.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
за́клік, -у, мн. -і, -аў, м.
1. Кліч, прызыўны гук.
Птушыны з.
2. Запрашэнне, просьба прыйсці, з’явіцца куды-н.
Пачуць чый-н. з.
Адгукнуцца на чый-н. з.
З. на дапамогу.
3. Зварот, які ў лаканічнай форме выражае кіруючую ідэю, палітычнае патрабаванне; лозунг.
|| прым. за́клікавы, -ая, -ае (да 2 і 3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
перасві́ст, ‑у, М ‑сце, м.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. перасвіствацца — перасвіснуцца.
2. Папераменны або пералівісты свіст. Праз адчыненае акно ў пакой данёсся вясёлы птушыны перасвіст. Васілеўская. Дразды, пераймаючы салаўіныя пералівы, сустракалі .. раніцу такім адмысловым перасвістам, што звінела ў вушах. Пташнікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Птуша́чы, птушыны ў выразе птушачая (птушыная) дарога ’Млечны Шлях’ (Сержп. Грам., Байк. і Некр., Некр.). Да птушка; адносна семантыкі параўн. густа дорога ’тс’: гэто шые дорогі, шчо птаство ў поўрэй меціць (ТС).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пта́ства, ‑а, н., зб.
Птушкі. Птаства тут [у лесе] было многа: былі тут вераб’і, ластавачкі, плісачкі, галубы, качкі і іншыя. Колас. Ля буславага гнязда не змаўкаў вясёлы птушыны шчэбет: у шчылінах буславага гнязда заўсёды знаходзіла прытулак дробнае птаства. Лынькоў. Дзяўчына таропка гнала да рэчкі сваё крыклівае белае птаства. М. Ткачоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)