анты́чны в разн. знач. анти́чный;
~ная культу́ра — анти́чная культу́ра;
а. про́філь — анти́чный про́филь
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прафілява́ны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад прафіляваць.
2. у знач. прым. Які мае пэўны профіль, правільную форму ў сячэнні. Прафіляваны метал. Прафіляваная дарога.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абло́м, ‑у, м.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. абламваць — абламаць і стан паводле знач. дзеясл. абломвацца — абламацца.
2. Месца пералому.
3. Профіль, разрэз архітэктурнай дэталі. Просталінейныя абломы. Крывалінейныя абломы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прафілява́ць, ‑люю, ‑люеш, ‑люе; зак. і незак., што.
Спец.
1. Надаць (надаваць) правільны папярочны профіль (дарозе, дарожнаму палатну).
2. Надаць (надаваць) адпаведную форму дэталі з паласавога металу шляхам апрацоўкі на спецыяльнай машыне.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
калёўка, ‑і, ДМ ‑лёўцы; Р мн. ‑лёвак; ж.
Спец.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. каляваць.
2. Спецыяльны рубанак для выстругвання дошак і планак з фігурнымі краямі (багетаў, карнізаў і інш.).
3. У сталярнай справе — фігурны профіль дошкі або бруска, які атрымліваецца струганнем.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
анты́чны, ‑ая, ‑ае.
1. Старажытнагрэчаскі або старажытнарымскі (пра культуру, мастацтва, грамадскі лад і пад.). Антычнае рабства. Антычная дэмакратыя. Антычная культура. Антычная літаратура. Антычны свет. Антычнае мастацтва.
2. Які нагадвае прыгажосцю статуі старажытнай свету; класічна правільны (пра рысы твару, формы цела і пад.). Антычны профіль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ры́мскі, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да Рыма, рымлян. Рымскі тэатр. Рымскае грамадства. // Уласцівы рымлянам, такі, як у рымлян. Рымскі нос. □ Палкія вочы, рымскі профіль, малыя поўныя губы, роўны, прыўзняты злёгку нос. Гартны.
2. Каталіцкі. Рымскі папа. Рымская царква.
•••
Рымскае права гл. права.
Рымскія лічбы гл. лічба.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
класі́чны в разн. знач. класси́ческий;
~ная му́зыка — класси́ческая му́зыка;
~ныя мо́вы — класси́ческие языки́;
~ная гімна́зія — класси́ческая гимна́зия;
к. про́філь — класси́ческий про́филь;
к. ўзор — класси́ческий образе́ц;
○ ~ная барацьба́ — спорт. класси́ческая борьба́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Калёўка ’спецыяльны рубанак для выстругання дошак і планак з фігурнымі краямі (багетаў, карнізаў і інш.)’ (БРС, ТСБМ; драг., Жыв. сл.; Касп., Клім., Мат. Гом.), ’фігурны профіль дошкі або бруска, які атрымліваецца струганнем’ (ТСБМ, Мат. Гом.). У рус. мове адзначана калёвка ’жалабок, канаўка (у сталярнай справе)’, колёвки ’паглыбленні, выемкі, канаўкі ў налічніках; розныя ўпрыгожанні на іх’. На рус. слова звярнуў увагу яшчэ Матцэнаўэр (LF, 8, 41), які лічыў, што яно запазычана з франц. cale ’клін, падстаўка’, супраць Фасмер (2, 166). Ён лічыць асноўнай формай дзеяслоў калевать ’выдзёўбваць, выразаць (карніз, жалабок)’, для якога ў якасці крыніцы запазычання мяркуецца (aus) kehlen у тым жа значэнні. З пункту погляду рэаліі такая этымалогія можа быць прынята; аднак няясным застаецца шлях запазычання. Лінгвагеаграфія выразу (калі толькі бел. слова не запазычана параўнальна позна з рус. мовы) сведчыць аб магчымым польскім пасрэдніцтве.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
класі́чны, ‑ая, ‑ае.
1. Створаны класікам, класікамі (у 1 знач.); узорны, дасканалы. Паэма «Новая зямля» Я. Коласа справядліва лічыцца класічным тварам беларускай літаратуры. Шкраба. Руская класічная літаратура велічна тым, што з’яўлялася люстрам рэвалюцыі. Пшыркоў. // Тыповы, асабліва характэрны. Класічны прыклад. Беларусь — краіна класічнай партызанскай барацьбы. □ [Купала] стварыў класічныя ўзоры лірыкі, ліра-эпічнай паэмы. Івашын. // Разм. Лепшы ў сваім родзе; выдатны. Класічны падарунак.
2. Які мае адносіны да класіцызму (у 1 знач.), уласцівы паслядоўнікам гэтага напрамку. Класічная паэма.
3. Які мае адносіны да старажытных грэкаў і рымлян; антычны. Класічная грэчаская мова. Класічная антычная літаратура. // Звязаны з вывучэннем антычных моў і літаратуры. Класічнае аддзяленне філалагічнага факультэта. Класічная адукацыя. Класічная гімназія.
4. Які адпавядае ідэалу хараства ў рымлян і грэкаў; правільны. Класічны профіль. Класічны нос.
•••
Класічная барацьба гл. барацьба (у 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)