Вузе́чніца ’простая кішка’ (КСП). Ад гузе́чніца ’тс’ (да gǫzъ ’зад’) са зменай «ілжэпратэзы» г на в.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
я́сеневы, ‑ая, ‑ае.
Разм. Тое, што і ясянёвы. Простая рэч — лыжы, звычайныя бярозавыя ці ясеневыя лыжы, лёгкія і такія неабходныя ў паўночных снягах. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
грані́чнасць, ‑і, ж.
Уласцівасць гранічнага (у 2 знач.). Кампазіцыя твора да гранічнасці простая: узяты пэўны адрэзак часу, і на яго працягу паслядоўна разгорнуты падзеі. Скрыган.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
разбо́йніцтва, ‑а, н.
Разбойніцкая дзейнасць; разбой. [Паэта] не магла задаволіць, як гэта робіцца ў легендзе, простая канстатацыя факта, што прычынай разбойніцтва Машэкі было нешчаслівае каханне. Ярош.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
лабагрэ́йка, ‑і, ДМ ‑рэйцы; Р мн. ‑рэек; ж.
Самая простая жняярка з ручным скідваннем зжатай збажыны. А ў полі жніўным лабагрэйка Плыве па хлебнаму прыволлю. Калачынскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
То́ршы ’больш торны (пра дарогу)’ (Нас.) — незвычайная простая форма вышэйшай ступені прыметніка торны (гл.), утвораная пры дапамозе суф. ‑ш‑ (па тыпу прыметнікаў з суплетыўнай асновай: горшы, меншы).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Мітќаль ’самая простая баваўняная тканіна’ (ТСБМ), рус., укр., ст.-рус. миткаль, запазычанае з чагат. mutkal ’тс’ < перс. metqal ’тканіна’ або з араб. mitakāli (Міклашыч, 198; Бернекер, 2, 63; Фасмер, 2, 629).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ржа́вень ’крыніца на багністым глыбокім балоце’ (глыб., ДАБМ, камент., 42). Да ржа́ва (гл.). Суфікс ‑ень > як у крывень ’крывое поле’, прасцень ’простая дарога’ і інш. са значэннем адпаведнай прыметы (Сцяцко, Афікс. наз., 100).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
мудраге́ліць, ‑лю, ‑ліш, ‑ліць; незак., над чым і без дап.
Разм. Тое, што і мудраваць (у 2 знач.). [Дзед:] — Справа наша простая. Мудрагеліць тут няма чаго. Якімовіч. Нехта крыкнуў сакратару: — Не мудрагель, а гавары што трэба. Галавач.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
празо́рлівы, ‑ая, ‑ае.
Здольны прадбачыць будучае; праніклівы. «Чаму яно так выходзіць? — думала ідучы Аксіння. — Ці гэта я такая адкрытая, простая, ці людзі сталі вельмі ж ужо празорлівымі, — нічога ад іх не схаваеш...» Кулакоўскі. // Зоркі, пільны (пра вочы).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)