гі́нуць, -ну, -неш, -не; гінь; незак.
1. Спыняць існаванне, знішчацца, прападаць.
Г. ад кулі.
Расліны гінуць ад марозу.
2. перан. Рушыцца, не адбывацца (пра планы, намеры і пад.).
Гіне мая надзея на паездку.
|| зак. загі́нуць, -ну, -неш, -не; загінь.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
губля́цца, -я́юся, -я́ешся, -я́ецца; незак.
1. Прападаць, знікаць.
Дробныя рэчы часта губляюцца.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Рабіцца непрыметным, нябачным.
Сцежка гублялася ў бярэзніку.
3. перан. Траціць самавалоданне, хвалявацца.
Ён не губляўся ні пры якіх абставінах.
|| зак. згубі́цца, згублю́ся, згу́бішся, згу́біцца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
чэ́знуць, -ну, -неш, -не; чэз, -зла; -ні; незак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Станавіцца чэзлым (у 1 знач.).
Ад засухі чэзла ўсё на полі.
2. Губляць здароўе, сілы.
Хлопчык чэз на вачах.
3. Станавіцца менш выразным, змяншацца, прападаць.
На світанні зоркі на небе чэзлі, станавіліся нябачнымі.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
перажда́ць, ‑жду, ‑жджэш, ‑жджэ; ‑жджом, ‑жджаце; зак., каго-што.
Тое, што і перачакаць. [Дзяжа:] Каму ахвота прападаць І стравай быць чарвям, акулам? І ясна: лепей дзе за шулам Вайну — вар’яцтва пераждаць... Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
улету́чиваться несов.
1. (испаряться) спец. выпара́цца; (о запахе, крепости) вытыха́цца; (о дыме и т. п.) рассе́йвацца, разве́йвацца; (исчезать — о дыме и т. п.) разг. зніка́ць, прапада́ць;
2. перен., разг. (исчезать) зніка́ць, прапада́ць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
насма́рку нареч. / идти́ (пойти́) насма́рку разг. ісці́ (пайсці́) у глум, марнава́цца (змарнава́цца), прапада́ць (прапа́сці) дарэ́мна.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Прапа́жа ’тое, што прапала’ (ТСБМ), ’шкода’ (ігн., Сл. ПЗБ). Рус. пропа́жа ’тое, што прапала’. Ад прападаць з суф. ‑ja (< *padja) (гл. Фасмер, 3, 376).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
прапа́жа, ‑ы, ж.
1. Дзеянне паводле дзеясл. прападаць (у 1 знач.).
2. Тое, што прапала. У кожнай хаце гаварылі пра Апанасаву прапажу. Скрыпка. — Ну вось і знайшлася твая прапажа! А ты ўсё бедавала ды плакала. Пальчэўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Лэхнуць ’быць адданым каму-небудзь, прападаць за кім-небудзь, вельмі любіць што- або каго-небудзь’ (стаўб., Жыв. сл.). Да лахаць 1 (гл.). З прычыны экспрэсіўнасці ‑а‑ > ‑э‑.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
уміра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак.
1. Перастаць жыць, а таксама вянуць, сохнуць (пра расліны).
Уміралі за радзіму.
У. са смеху (перан.).
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.), перан. Знікаць, прападаць (кніжн.).
Такія словы не ўміраюць у вяках.
3. (1 і 2 ас. не ўжыв.), перан. Адыходзіць у мінулае (пра грамадскія з’явы і пад.).
Старое ўмірае, а новае нараджаецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)