перпендыкуля́р, -а, мн. -ы, -аў, м.

У матэматыцы: прамая лінія, якая складае прамы вугал з другой прамой лініяй або плоскасцю.

Апусціць п.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

бісектры́са, ‑ы, ж.

Прамая лінія, якая дзеліць вугал папалам.

[Фр. bissectrice ад лац. bis — двойчы і secare — рассякаць.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вертыка́ль, ‑і, ж.

Прамая, напрамак якой супадае з напрамкам адвесу; вертыкальная лінія.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

тэ́лексны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да тэлекса. ажыццяўляецца пры дапамозе тэлекса. Прамая тэлексная сувязь.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дыягана́ль², -і, мн. -і, -ей, ж.

У матэматыцы: прамая лінія, што злучае два несумежныя вуглы многавугольніка або дзве вяршыні шматгранніка, якія не ляжаць у адной плоскаці.

|| прым. дыягана́льны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

аўтастра́да, ‑ы, ДМ ‑дзе, ж.

Прамая і шырокая шашэйная дарога для масавага і хуткага аўтамабільнага руху.

[Іт. autostrada.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гарызанта́ль, -і, мн. -і, -ей і -яў, ж.

1. Прамая лінія, паралельная плоскасці гарызонту.

Па гарызанталі.

2. Лінія, якая злучае на карце пункты мясцовасці, што знаходзяцца на аднолькавай вышыні над узроўнем мора.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

трысці́на, ‑ы, ж.

Сцябло трыснягу. Вырваць трысціну. □ [Маці] ішла ўсё той жа размеранай сялянскай хадой, прамая, як трысціна. Караткевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прамы́, -а́я, -о́е.

1. Роўна выцягнуты ў якім-н. напрамку, без выгібаў.

Прамая дарога.

Правесці прамую (наз.). Прамыя валасы (не кучаравыя). Прамая кішка (апошняя частка кішэчнага канала ў выглядзе кароткай прамой трубкі). Прамая лінія сваяцтва (радаслоўная ад бацькі да сына, ад сына да ўнука, не бакавая). П. наследнік (наследнік па прамой лініі).

2. Які непасрэдна ідзе куды-н., злучае што-н. без прамежкавых пунктаў.

Прамыя зносіны.

Гаварыць па прамым провадзе.

3. Які непасрэдна адносіцца да чаго-н., непасрэдна накіраваны на што-н. або які непасрэдна вынікае з чаго-н., без прамежкавых ступеней.

Прамыя выбары.

П. падатак.

Прамыя ўказанні.

У прамым сэнсе слова (літаральна, не пераносна).

4. Яўны, адкрыты.

П. выклік.

5. Шчыры, праўдзівы, прынцыповы.

П. чалавек.

П. адказ.

6. Такі, пры якім павелічэнне (памяншэнне) аднаго выклікае павелічэнне (памяншэнне) другога.

Прамая прапарцыянальнасць.

○

Прамое дапаўненне — у граматыцы: дапаўненне ў вінавальным склоне без прыназоўніка пры пераходным дзеяслове.

Прамы вугал — вугал у 90°.

|| наз. прамізна́, -ы́, ж. (у 1 знач.) і прамата́, -ы́, ДМ -маце́, ж. (да 5 знач.).

Прамізна тунэля.

Прамата характару.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

перпендыкуля́р, ‑а, м.

Прамая лінія, якая перасякае другую прамую пад вуглом 90°. Правесці перпендыкуляр праз сярэдзіну адрэзка. Апусціць перпендыкуляр на плоскасць.

[Ад лац. perpendicularis — адвесны.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)