эксцэ́с, -у, мн. -ы, -аў, м. (кніжн.).

1. Крайняе праяўленне чаго-н.; празмернасць, нястрыманасць.

Захоўваць вытрымку, ніякіх эксцэсаў!

2. Парушэнне нармальнага ходу чаго-н., вострае сутыкненне.

Папярэдзіць узнікненне эксцэсаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

◎ Пераса́дны ’абжорлівы’ (хойн., Мат. Гом.). Да польск. przesadny, przesada ’перабольшанне; празмернасць’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

изли́шек м.

1. (остаток) лі́шак, -шку м.;

нали́чие изли́шков ная́ўнасць лі́шкаў;

2. (чрезмерное количество чего-л.) празме́рнасць, -ці ж.;

изли́шек темпера́мента празме́рнасць тэмпера́менту;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

неуме́ренность

1. празме́рнасць, -ці ж.;

2. неўмеркава́насць, -ці ж.; см. неуме́ренный;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

збы́так, ‑тку, м.

Разм. Тое, што перавышае норму, патрэбу ў чым‑н.; лішак, празмернасць. Была доўгая адлега, і млын .. шумеў з трыумфальным задорам, юрліва захлынаючыся ў збытку вады. Зарэцкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Перакра́са (перэкра́са) ’непрыгожая, брыдкая дзяўчына’ (Растарг.). Да пера- і краса́ 1 (гл.). Прыстаўка пера- абазначае празмернасць дзеяння — аж да адмоўнага выніку, як у дзеясловаў перахвалі́ць, перае́сці, перасі́ліць і інш.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

несоразме́рность несуразме́рнасць, -ці ж.; дыспрапарцыяна́льнасць, -ці ж., неадпаве́днасць, -ці ж. (чаму); празме́рнасць, -ці ж.; см. несоразме́рный;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

неизмери́мость нязме́рнасць, -ці ж., невыме́рнасць, -ці ж.; празме́рнасць, -ці ж.; непараўна́льнасць, -ці ж., непараўна́насць, -ці ж.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

перавучы́ць, -вучу́, -ву́чыш, -ву́чыць; -ву́чаны; зак.

1. каго (што). Навучыць, падрыхтаваць усіх, многіх.

Ён перавучыў сотні дзяцей.

2. каго (што). Навучыць нанава.

Навучыць лягчэй, чым п.

3. што. Вывучыць, завучыць нанава.

П. урок.

4. каго-што. Праявіць празмернасць у завучванні ці навучанні каго-н.

|| незак. пераву́чваць, -аю, -аеш, -ае.

|| звар. перавучы́цца, -вучу́ся, -ву́чышся, -ву́чыцца (да 2 і 4 знач.); незак. пераву́чвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

сказі́цца, ‑зіцца; зак.

1. Змяніцца, перайначыцца. У галоўным герою апавядання, у Петражыцкім, гэта адчуванне сувязі, непадзельнасці майго і агульнага сказілася, адступіла перад такімі рысамі характару, як свавольства, празмернасць уласнага інтарэсу. Бярозкін.

2. Вельмі моцна змяніцца, страціць звычайны, натуральны выгляд (пра твар, знешні выгляд). Твар сказіўся ад злосці.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)