фігура́льны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае многа фігур (у 10 знач.), характарызуецца наяўнасцю фігур; напышлівы. Фігуральная мова.
2. Алегарычны, вобразны. Фігуральны зварот. □ Думка гэта правільная не ў літаратурным, а ў фігуральным яе сэнсе. Перкін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
здаро́ўе, -я, н.
1. Правільная, нармальная дзейнасць арганізма.
Берагчы з.
Адбіцца на здароўі.
Стан здароўя.
2. Той або іншы стан арганізма.
Моцнае, слабае з.
Як з.? За ваша з. (зварот да таго, за каго паднімаюць тост). На з. (выраз добрага пажадання ў знач. калі ласка).
|| памянш.ласк. здаро́ўечка, -а, н.
Добрага Вам здароўечка (пажаданне пры развітанні або прывітанне пры сустрэчы).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пра́вільны, -ая, -ае.
1. Які не адступае ад правіл, норм, прапорцый.
Правільнае напісанне.
Правільныя рысы твару.
2. Заканамерны, рэгулярны.
Правільная змена пор года.
3. Які адпавядае сапраўднасці, такі, як патрэбна.
П. адказ.
Правільнае разуменне сучаснага становішча.
4. Пра многавугольнік: які мае роўныя вуглы і стораны; пра мнагаграннік: які мае грані — аднолькавыя правільныя многавугольнікі і роўныя мнагагранныя вуглы пры вяршынях.
|| наз. пра́вільнасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Пара́дак ’правільная, наладжаная сістэма размяшчэння чаго-небудзь; належны стан чаго-небудзь; устаноўлены лад, план, сістэма кіравання’; пара́дкавы, пара́дкаваць, пара́дком. Да рад (гл.). Аналагічна ў іншых слав. мовах: рус. поря́док, польск. porządek, чэш. pořádek, серб.-харв. по̏редак і г. д.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
*Ка̀кешы, кокешы ’калені’ (Федар. Рук.). У тэксце: «Торяна на печэ кокешы задзерла». Дакладных адпаведнікаў быццам бы няма (калі дэфініцыя правільная). Думаецца, тут мясцовае ўтварэнне ад паліморфнай формы лексемы са значэннем ’кукішкі’. Бліжэйшай роднаснай формай (і тэрытарыяльна блізкай) з’яўляецца воран. какошкі, маст. кокашки, кокашы, дзятл. кокішкі. Тут семантычны пераход кукішкі > калені, які цяжка вытлумачыць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
запэ́ўніць, ‑ню, ‑ніш, ‑ніць; зак., каго, у чым і са злучн. «што».
Пераканаць у правільнасці чаго‑н.; паручыцца за што‑н. — Дазвольце запэўніць вас, таварышы, што наша справа калектыўнай гаспадаркі ёсць справа жыццёвая, правільная, а таму ёй належыць будучыня. Колас. — Прывязу лыжы, прывязу абавязкова, — запэўніў бацька, беражліва апускаючы сына на падлогу. Хадкевіч. Дзядзька Карней запэўніў, што асеннімі пасадкамі займацца яшчэ не позна. Якімовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пастано́ўка ж., в разн. знач. постано́вка;
п. на я́кар — постано́вка на я́корь;
пра́вільная п. ног — пра́вильная постано́вка ног;
о́пера ідзе́ ў но́вай ~но́ўцы — о́пера идёт в но́вой постано́вке
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
◎ Казе́лкі ’кружкі ў «чапёлках» красён, па якіх праходзіць вяровачка і рухае ніты’ (Інстр. II). Калі дэфініцыя правільная, можна меркаваць аб субстытуцыі назвы кабылка, якая абазначае гэтыя і іншыя дэталі красён. Незалежная дэрывацыя ад казёл, казёлак менш верагодная па семантычных прычынах. Можна, аднак, дапусціць, што тут адлюстраваны выпадак адвольнага выбару тэрміна для дэталі, якая ў ліку іншых традыцыйна называецца рознымі дэрыватамі ад заонімаў і жорсткая прывязка тэрміна неабавязковая. Звяртае на сябе ўвагу другая назва рэаліі — качолкі, якая магла зрабіць уплыў на структуру разглядасмага слова.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пасы́лка ж., в разн. знач. посы́лка;
п. гро́шай — посы́лка де́нег;
атрыма́ць ~ку — получи́ть посы́лку;
пра́вільная п. для вы́ваду — пра́вильная посы́лка для вы́вода;
◊ быць на ~ках — (у каго) быть на посы́лках (у кого)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пастано́ўка, ‑і, ДМ ‑ноўцы, ж.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. паставіць 1.
2. Арганізацыя чаго‑н. Пастаноўка політэхнічнага навучання. Пастаноўка музычнай адукацыі ў школах.
3. Р мн. ‑новак. Спектакль, інсцэніроўка. Афішы тэатра імя Якуба Коласа паведамлялі аб пастаноўцы камедыі В. Вольскага «Несцерка». «Полымя». — Адкуль бяжыш? — абыякава пытае.. [бацька]. У голасе адчуваюцца ноткі халоднасці. — З Альхоўкі, — адказвае Наталька, — там пастаноўка была. Кулакоўскі.
4. Становішча якой‑н. часткі цела, твару; манера трымаць якую‑н. частку цела. Правільная пастаноўка ног.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)