глаба́льны, -ая, -ае.

Усеагульны, які ахоплівае ўвесь зямны шар, увесь свет.

Праблема чыстай вады набыла г. характар.

○

Глабальная ракета — ракета, якая можа даставіць баявы зарад у любое месца зямнога шара.

|| наз. глаба́льнасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

невыраша́льны, ‑ая, ‑ае.

Які не паддаецца вырашэнню, які нельга вырашыць; вельмі складаны. Невырашальнае пытанне. Невырашальная праблема.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

фігурава́ць, -ру́ю, -ру́еш, -ру́е; -ру́й; незак.

1. Быць, знаходзіцца, прысутнічаць дзе-н., прымаючы ўдзел у чым-н.

Ф. на сходзе ў якасці запрошанага.

2. Называцца, упамінацца.

Гэта праблема не фігуравала на з’ездзе.

|| наз. фігурава́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

выраша́льны, ‑ая, ‑ае.

Які можна вырашыць, які паддаецца вырашэнню. Вырашальная праблема. // Найбольш важны, асноўны; рашаючы. Вырашальны момант. Вырашальны год пяцігодкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

навелі́ст, ‑а, М ‑сце, м.

Аўтар навел ​1. Праблема стварэння вобраза новага чалавека хвалявала беларускіх навелістаў 20‑х гадоў. Пшыркоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

метадало́гія, ‑і, ж.

Вучэнне аб метадзе навуковага даследавання. Катэгорыя формы і зместу вельмі складаная агульнафіласофская праблема, правільнае вырашэнне якой з’яўляецца неабходнай умовай навуковай метадалогіі і тэорыі творчасці. «Беларусь».

[Ад грэч. methodos — метад і logos — вучэнне.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

тракта́т, ‑а, М ‑таце, м.

1. Навуковая праца, у якой разглядаецца якое‑н. асобнае пытанне ці праблема. Філасофскі трактат. Палітыка-эканамічны трактат.

2. Спец. Міжнародны дагавор, пагадненне. Мірны трактат.

[Ад лац. tractatus — абмеркаванне, разгляд.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

адпа́сці, -паду́, -падзе́ш, -падзе́; -падзём, -падзяце́, -паду́ць; -падзі́; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Аддзяліцца, адваліцца.

Тынк адпаў.

2. Страціць сувязь з кім-, чым-н., выйсці са складу якога-н. аб’яднання.

3. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Страціць сілу, сэнс; прайсці, знікнуць.

Абвінавачанне адпала.

Праблема жылля адпала.

|| незак. адпада́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

глаба́льны, ‑ая, ‑ае.

Усеагульны, усеабдымны (у межах зямнога шара). Арганізаваць службу надвор’я ў глабальным маштабе. □ [Праблема чыстай вады] не рэгіянальная беларуская праблема і нават не саюзная — яна даўно ўжо пабыла глабальны характар. «Полымя».

•••

Глабальная ракета гл. ракета.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Пыта́нне ’запытанне, дапытванне’: безъ пытання прызнався (Нас.). Ад пытаць, пытацца (гл.), у сучасным абстрактным значэнні ’задача, праблема’ (ТСБМ), відаць, еўрапеізм, утвораны на роднай глебе, параўн. Векслер, Hist., 149.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)