прагізава́ць
‘прабегчы, ратуючыся ад укусаў сляпнёў’
дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
прагізу́ю |
прагізу́ем |
| 2-я ас. |
прагізу́еш |
прагізу́еце |
| 3-я ас. |
прагізу́е |
прагізу́юць |
| Прошлы час |
| м. |
прагізава́ў |
прагізава́лі |
| ж. |
прагізава́ла |
| н. |
прагізава́ла |
| Загадны лад |
| 2-я ас. |
прагізу́й |
прагізу́йце |
| Дзеепрыслоўе |
| прош. час |
прагізава́ўшы |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
набе́гаць, -аю, -аеш, -ае; зак., што.
1. Бегаючы, атрымаць што-н. непрыемнае (разм.).
Н. хваробу.
2. Прабегчы пэўную колькасць кіламетраў за які-н. час.
За раніцу набегаў 10 кіламетраў.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
праскака́ць, -скачу́, -ска́чаш, -ска́ча; -скачы́; зак.
1. Прабегчы, праехаць наўскач, скачкамі якую-н. адлегласць, цераз што-н. або мінуўшы што-н.
Праскакалі коннікі.
2. Правесці які-н. час скачучы.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прашурава́ць
‘ачысціць, адскрэбці што-небудзь і без прамога дапаўнення; прабегчы пэўны час або пэўную адлегласць (кіламетр) і без прамога дапаўнення’
дзеяслоў, пераходны/непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
прашуру́ю |
прашуру́ем |
| 2-я ас. |
прашуру́еш |
прашуру́еце |
| 3-я ас. |
прашуру́е |
прашуру́юць |
| Прошлы час |
| м. |
прашурава́ў |
прашурава́лі |
| ж. |
прашурава́ла |
| н. |
прашурава́ла |
| Загадны лад |
| 2-я ас. |
прашуру́й |
прашуру́йце |
| Дзеепрыслоўе |
| прош. час |
прашурава́ўшы |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
прабяга́цца, ‑аецца; незак.
Зал. да прабяга́ць (гл. прабегчы ў 1, 4 і 5 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
протруси́тьI сов. (проехать, пробежать) разг. прае́хаць (прабе́гчы) трушко́м (тру́хам); пратру́хаць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
◎ *Прабе́га, пробега ’смелая, дзейсная жанчына’, прабеглы ’дзейсны, пранырлівы, рызыкоўны’ (ТС). Адваротныя ўтварэнні ад прабегчы; у семантычным плане параўн. прайдзісвет, прайдоха < прайсці.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
падбе́гчы, -бягу́, -бяжы́ш, -бяжы́ць; -бяжы́м, -бежыце́, -бягу́ць; -бе́г, -гла; -бяжы́; зак.
1. Наблізіцца бягом да каго-, чаго-н. або пад што-н.
Сабака падбег да гаспадара.
П. пад мост.
2. Крыху прабегчы.
Конь падбег трушком.
|| незак. падбяга́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прабе́жка, ‑і, ДМ ‑жцы; Р мн. ‑жак; ж.
Дзеянне паводле дзеясл. прабягаць — прабегчы (у 1, 2 знач.) і прабегчыся (у 1, 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прабе́гчыся, ‑бягуся, ‑бяжышся, ‑бяжыцца; ‑бяжымся, ‑бежыцеся; зак.
1. Прабегчы нямнога. Дагура ўскочыў, прабегся па палянцы. Асіпенка.
2. Зрабіць прабег пры ўзлёце ці пасадцы (аб самалёце).
3. Хутка пранесціся (пра вецер, святло і пад.). Раптам зашумеў вецер, прабегся верхавінамі кустоў, маланка асвятліла цемень неба. Сапрыка.
4. Тое, што і прабегчы (у 5, 6 знач.). [Хлапчук] артыстычна ўскінуў рукі і прабегся пальцамі па клавішах. Лось.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)