абле́гчваць

‘палягчаць што-небудзь (жыццё, побыт і пад.)’

дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. абле́гчваю абле́гчваем
2-я ас. абле́гчваеш абле́гчваеце
3-я ас. абле́гчвае абле́гчваюць
Прошлы час
м. абле́гчваў абле́гчвалі
ж. абле́гчвала
н. абле́гчвала
Загадны лад
2-я ас. абле́гчвай абле́гчвайце
Дзеепрыслоўе
цяп. час абле́гчваючы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

ро́давы¹, -ая, -ае.

1. Які мае адносіны да роду¹ (у 1 і 2 знач.), радавы.

Р. лад.

2. Які належыць роду¹ (у 2 знач.), перадаецца з пакалення ў пакаленне.

Р. побыт.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

інтэліге́нцкі, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да інтэлігента, інтэлігенцыі. Інтэлігенцкі побыт. Інтэлігенцкае паходжанне. // Уласцівы інтэлігенту, інтэлігенцыі. Інтэлігенцкі самааналіз.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

буко́ліка, ‑і, ДМ ‑ліцы, ж.

Жанр антычнай паэзіі, якая паказвала побыт пастухоў, ідэалізавала вясковае жыццё, проціпастаўляючы яго гарадской культуры.

[Грэч. bukolika.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

нязру́чнасць, ‑і, ж.

Уласцівасць нязручнага (у 1 знач.). Нязручнасць жылля. // Абставіны, якія робяць што‑н. нязручным; недахоп. Побыт на невялікім рачным буксіры, вядома, мае свае нязручнасці. Краўчанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

неабчаса́ны і неабчэ́саны, ‑ая, ‑ае.

1. Неапрацаваны часаннем ​2. Неабчасанае бервяно. □ Апісваючы побыт Беларусі, Вундэрэр адзначыў, што сялянскія хаты па ўсёй Літве пабудаваны з неабчасаных дрэў. «Полымя».

2. перан. Разм. Неадукаваны, некультурны, грубы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

іды́лія, ‑і, ж.

1. Невялікі літаратурны твор, які ідэалізавана паказвае вясковы побыт на ўлонні прыроды.

2. Іран. Спакойнае, нічым не засмучанае, шчаслівае існаванне. Венцяроўцы жылі ціха і супакойна праз шмат дзесяткаў гадоў... Нішто не парушала іх ідылію... Чарот.

[Ад грэч. eidyllion — карцінка.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пазіты́ўны ​1, ‑ая, ‑ае.

1. Які заснаваны на фактах, на вопыце.

2. Дадатны; проціл. негатыўны. Побыт вёскі і мястэчка з яго пазітыўнымі і негатыўнымі бакамі, барацьба сялян з перажыткамі феадалізму і царскімі чыноўнікамі.. — вось тэмы коласаўскіх апавяданняў. «Полымя».

пазіты́ўны ​2, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да пазітыва. Пазітыўныя фотаматэрыялы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

знаходжанне, прысутнасць, размяшчэнне; быццё, побыт (разм.); дыслакацыя (вайск.)

Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)

Сяля́нка 1 ’ідылія, пастараль’ (Некр. і Байк.). Запазычаю з польск. sielanka ’від паэтычнага твора, які ідэалізуе жыццё пастухоў і пастушак’, ’сялянскі побыт’, ідэнтычнага sielanka ’сельская жыхарка’ (гл. селянін), што паводле Брукнера (491), у сваю чаргу, запазычана з усходнеславянскіх моў. Калькуе лац. bucolica ’песні пастухоў’, pastoralis ’пастухоўскі’.

Сяля́нка 2 (селя́нка) ’страва са смятаны, зваранай з маслам, у якую крышаць падсохлы сыр’ (кобр., Шн. 3). Параўн. рус. селя́нка ’гарачая поліўка’, польск. sielanka ’від яешні са смятанай’. Магчыма, у выніку семантычнай кандэнсацыі *сялянская страва; паводле Фасмера (3, 598), першапачаткова ’сялянская ежа’, гл. селянін, сяляне.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)