запру́да, -ы, ДМ -дзе, мн. -ы, запру́д, ж.

1. Найпрасцейшая плаціна ў выглядзе насыпу, якая перагароджвае цячэнне ракі.

2. Загачаны вадаём.

|| прым. запру́дны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

вадазлі́ўны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да вадазліва. Вадазліўная плаціна.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

плоти́на плаці́на, -ны ж.; (запруда) гаць, род. га́ці ж.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

звужэ́нне, ‑я, н.

Звужанае, вузкае месца. — Падунскае звужэнне, — растлумачыў Ставу. — Там будзе плаціна. А вышэй — парогі. Савіцкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шліхавы́, ‑ая, ‑ое.

Спец. Які мае адносіны да шліху. Шліхавы аналіз. // Які з’яўляецца шліхам. Шліхавое золата. Шліхавая плаціна.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

намыўны́, ‑ая, ‑ое.

1. Нанесены цячэннем. Намыўны бераг.

2. Створаны шляхам намыву машынай. Намыўная плаціна.

3. Здабыты шляхам прамывання. Намыўное золата.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

размы́ты размы́тый;

р. грунт — размы́тый грунт;

~тая плаці́на — размы́тая плоти́на; см. размы́ць

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

◎ Платы́ ’перагародка на рацэ, яз’ (лях., Сл. ПЗБ). Мн. л. ад плот (гл.). Аналагічна рус. дыял. плоть ’плаціна, гаць’ ад плот і суф. ‑ь з адцягненым значэннем.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Атайбава́цца ’абжыцца’ (Сцяшк.). Няясна. Магчыма, звязана з тайба ’тайна, сакрэт’ (Нас.), аднак семантычныя сувязі ў такім выпадку не празрыстыя. Параўн. укр. утамуватися, польск. otamować się ’спыніцца, супакоіцца’ ад тама плаціна’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

высакаро́дны, -ая, -ае.

1. З высокімі маральнымі якасцямі, крыштальна чысты, велікадушны.

В. чалавек.

2. Узвышаны, асвячоны высокай мэтай.

В. ўчынак.

Высакародныя мэты.

3. Выключны па сваіх якасцях, прыгажосці.

Высакародная прастата ліній.

Высакародныя манеры.

4. Ужыв. ў складзе розных тэрмінаў для абазначэння парод, разрадаў, якія чым-н. выдзяляюцца.

В. алень.

Высакародныя металы (золата, серабро, плаціна).

|| наз. высакаро́днасць, -і, ж. (да 1—3 знач.) і высакаро́дства, -а, н. (да 1—3 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)