тапта́цца, тапчу́ся, то́пчашся, то́пчацца; тапчы́ся; незак.
1. Пераступаць з нагі на нагу на адным месцы.
2. перан. Рабіць што-н., не дасягаючы мэты, без належных вынікаў.
|| наз. тапта́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
преступа́ть несов., прям., перен. пераступа́ць; (нарушать — ещё) паруша́ць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Перажэ́рґаць ’пераступаць, пераскокваць’ (Сл. ПЗБ), перажэ́ргнуць (Сцяшк. Сл.), пэрэжаргну́ть ’тс’ (пін., Шатал.), перажыргну́ць ’пераступіць’ (докш., Янк. Мат.), перажыга́ць ’пераступаць’ (смарг., Сл. ПЗБ). Да пера- і жэргаць (жа́рг̳аць, жы́рг̳аць) ’пераступаць, пералазіць, скакаць, ступаць, крочыць, мераць крокам’ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
перасту́кваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
1. Незак. да пераступаць.
2. Тое, што і перастуквацца (у 1 знач.). Колы перастуквалі на стыках.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
переступа́ть несов., в разн. знач. пераступа́ць;
переступать через ка́мни пераступа́ць це́раз камяні́;
он е́ле переступа́л нога́ми ён ле́дзьве пераступа́ў нага́мі;
переступа́ть грани́цы перахо́дзіць ме́жы.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
шага́ть несов.
1. кро́чыць; (ступать) ступа́ць; (идти) ісці́; (ходить) хадзі́ць;
2. (через кого, через что) пераступа́ць, ступа́ць;
шага́ть че́рез кана́ву пераступа́ць (ступа́ць) це́раз кана́ву;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
◎ Пракро́чваць, пракрочываць ’грашыць’ (Нас.), прабачэнне ’пераход, перасячэнне граніцы’ (трох., Сл. ПЗБ). З польск. przekroczwać ’пераступаць; парушаць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
танцава́ць, -цу́ю, -цу́еш, -цу́е; -цу́й; незак.
1. што і без дап. Выконваць танец; умець выконваць танцы.
Т. вальс.
І Халімон танцуе, калі яму шанцуе (прыказка).
2. перан. Не стаяць на месцы, пераступаць з нагі на нагу (пра коней).
|| зак. станцава́ць, -цу́ю, -цу́еш, -цу́е; -цу́й; -цава́ны (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прырэ́чча, ‑а, н.
Мясцовасць, размешчаная каля ракі, на беразе ракі. Дзьмуў моцны вецер, заносячы густым снегам Дняпро, прырэчча, Чыжыкавы сляды. Лупсякоў. У нагах стома, мокра ў абутку, бо ісці даводзіцца прырэччам, пераступаць колішнія глыбокія каналы, што заплылі тванню, зацвілі. Пташнікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пя́тка, -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так, ж.
1. Тое, што і пята (у 1 знач.).
Пераступаць з наскоў на пяткі.
Паказаць (падмазаць) пяткі (таксама перан.: хутка пабегчы, уцячы). Пяткі лізаць каму-н. (падхалімнічаць перад кім-н.; разм., пагард.). Толькі пяткі блішчаць або заблішчалі (перан.: пра хуткі бег).
2. Тое, што і пята (у 2 знач.; спец.).
|| прым. пя́тачны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)