зампалі́т, ‑а, М ‑ліце, м.
Намеснік начальніка па палітычнай частцы. Тут, у арміі, [Сцяпан] таксама хутка пайшоў угору: праз паўгода начапіў трохкутнікі зампаліта. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
жаніхо́ўства, ‑а, н.
Разм. Знаходжанне ў становішчы жаніха. Хрупак сабраўся быў другі раз жаніцца і адзін час хадзіў у кавалерах, але неяк за паўгода пастарэў і забыўся пра жаніхоўства. Чыгрынаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прае́здзіць, ‑джу, ‑дзіш, ‑дзіць; зак.
1. Ездзіць які‑н. час. Цэлага паўгода .. [Андрэй] прымушан быў ездзіць з таварнымі цягнікамі. Але толькі паўгода. Потым — зноў пасажырскі і, урэшце, кур’ерскі, на якім праездзіў Андрэй палавіну свайго жыцця. Лынькоў.
2. што. Разм. Патраціць на паездку. Праездзіць сто рублёў. // Страціць, прапусціць што‑н. ездзячы. — З’ездзіў я так, што напэўна праездзіў і сваю Верханскую школу і сваю настаўніцкую службу, — сказаў Лабановіч. Колас.
3. што. Едучы па адным і тым жа месцы, пракласці, пратаптаць дарогу; уездзіць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
распашо́нка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.
Кароткая кашулька для груднога дзіцяці з разрэзам да нізу, але без засцежкі. За пражытыя паўгода Люда вырасла з распашонкі, і яна прыкрывала яе толькі да палавіны. Васілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
праляжа́ць, -жу́, -жы́ш, -жы́ць; -жы́м, -лежыце́, -жа́ць; -жы́ і прале́жаць, -жу, -жыш, -жыць; -ле́ж; зак.
1. Прабыць які-н. час лежачы.
П. увесь дзень у ложку.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Прабыць які-н. час у адным і тым жа становішчы, без руху, без выкарыстання.
Рукапіс праляжаў (пралежаў) паўгода ў выдавецтве.
3. што. Атрымаць пролежні на якой-н. частцы цела ад доўгага ляжання (разм.).
П. бакі.
|| незак. прале́жваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
немудраге́лісты, ‑ая, ‑ае.
Разм. Самы звычайны, просты; прымітыўны, нескладаны. Вясёлы ідзе сёння Антон у сталярню, дзе ў збітым з дошак будане стаяць іхнія немудрагелістыя варштаты. Пальчэўскі. Праз паўгода Арцём ужо спрытна кідаў пальцамі па гузіках інструмента.., выводзячы немудрагелістыя мелодыі полек і вальсаў. Пянкрат.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адста́ласць, ‑і, ж.
Стан адсталага; нізкі ўзровень развіцця. Культурная адсталасць. □ Нацыянальная палітыка Савецкага ўрада была накіравана на тое, каб ліквідаваць адсталасць раней прыгнечаных нацый. Пшыркоў. Мухтар паведаміў мне, што гэтыя паўгода ён тут не сядзеў, склаўшы рукі, а ліквідаваў сваю, як ён сказаў, тэхнічную адсталасць. Васілёнак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адзе́ты, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад адзець.
2. у знач. прым. У адзенні. [Рыгор] ляжаў адзеты на непасланай пасцелі. Гартны.
3. у знач. прым. Забяспечаны адзеннем. [Міхал Тварыцкі] быў адзеты і накормлены, можа якога з паўгода і сям’я яго магла быць не галодная. Чорны.
•••
Адзеты з іголачкі — пра чалавека, які адзеты ва ўсё новае.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
павучы́ць сов., в разн. знач. поучи́ть;
п. каго́-не́будзь заме́жнай мо́ве — поучи́ть кого́-л. иностра́нному языку́;
п. уро́к — поучи́ть уро́к;
п. паўго́да дзяце́й — поучи́ть полго́да дете́й
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
працяга́ць сов., разг., в разн. знач. протаска́ть;
зіму́ п. бо́ты — зи́му протаска́ть сапоги́;
цэ́лы дзень мяшкі́ ~га́ў — це́лый день мешки́ протаска́л;
паўго́да ~га́лі яго́ па суда́х — полго́да протаска́ли его́ по суда́м
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)