янта́р, -у́, м.

Скамянелая смала жоўтага колеру (звычайна празрыстая), якая ўжыв. для вырабу розных аздоб, дробных каштоўных вырабаў; бурштын.

Пярсцёнак з янтаром.

|| прым. янта́рны, -ая, -ае.

Янтарныя пацеркі (з янтару). Я. колер (залаціста-жоўты).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

лыга́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак.

1. што. Нанізваць якія-н. рэчы на нітку, шнурок, дрот і пад.

Л. пацеркі.

2. каго (што). Начэпліваць вяроўку на рогі, шыю жывёле.

Л. валоў.

|| наз. лыга́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ні́зка, -і, ДМ -зцы, мн. -і, -зак, ж.

1. Нанізаныя на нітку, дрот і пад. якія-н. аднародныя прадметы (грыбы, пацеркі і пад.).

Насушыць нізку грыбоў.

2. Цыкл мастацкіх твораў аднаго жанру.

Н. вершаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

спо́дам, прысл.

Понізу, каля самай паверхні (зямлі, вады). Сподам сцелецца ягаднік — яркія пацеркі суніц і сіваватыя .. чарніцы. Брыль.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ніза́ць, ніжу́, ні́жаш, ні́жа; ніжы́; ні́заны; незак., што.

1. Набіраць, насаджваць падрад на нітку, дрот і пад.

Н. пацеркі.

Н. грыбы.

2. перан. Пранізваць, працінаць наскрозь.

|| зак. наніза́ць, -ніжу́, -ні́жаш, -ні́жа; -ніжы́; -ні́заны.

|| наз. ніза́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

бу́сы мн. па́церкі, -рак, ед. па́церка, -кі ж.; кара́лі, -ляў ед. нет.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

бі́сер, -у, м., зб.

Дробныя шкляныя або металічныя каляровыя пацеркі, якія ўжыв. для расшыўкі адзення або для рукадзелля.

Вышываць бісерам.

◊

Сыпаць бісер перад свіннямі — дарэмна гаварыць аб чым-н. ці даказваць што-н. невуку.

|| прым. бі́серны, -ая, -ае.

Б. почырк (перан.: вельмі дробны).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

◎ Па́тыркы, патэркі ’пацеркі’ (драг., лін., Сл. ПЗБ). Праз польск. pacierki з лац. pater (у выразе Pater noster ’Ойча наш’). Пасля адчытання малітвы адкладвалася адна пацерка з цэлай нізкі пацерак, якую вернік трымаў у руках. Гл. пацеркі. Цвёрдае ‑г‑ другаснае: выраўноўванне паводле законаў ц.-палескай фанетыкі (4’ > г).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

кара́л, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Марская жывёліна, якая жыве нерухомымі калоніямі на скалах; род паліпаў.

2. Вапнавае адкладанне некаторых відаў гэтых жывёлін — чырвоны, ружовы або белы камень, які пасля апрацоўкі выкарыстоўваецца як упрыгожанне.

Пацеркі з каралаў.

|| прым. кара́лавы, -ая, -ае.

Каралавыя рыфы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

чётки ед. нет, церк. ружа́нец, -нца м.; па́церкі, -рак мн., ед. па́церка, -кі ж.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)