ла́ва², -ы, ж.
1. Расплаўленая вулканічная маса, якая вывяргаецца на паверхню зямлі.
Патокі лавы.
2. перан. Імклівая, нястрыманая маса каго-, чаго-н., суцэльны паток.
|| прым. ла́вавы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
сель, -ю, м.
Гразе-каменны бурны паток з гор, які ўтвараецца ў выніку ліўняў, раставання снегу і іншых прычын.
З гор сышоў с.
|| прым. се́левы, -ая, -ае.
С. вал.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
лаві́на, -ы, мн. -ы, -ві́н, ж.
1. Абвал вялікай масы снегу, лёду з гор.
Снежная л.
2. перан. Імклівая, нястрымная маса каго-, чаго-н.; суцэльны паток.
Л. войск.
|| прым. лаві́нны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ло́жа², -а, мн. -ы, -аў, н.
1. Месца для спання, пасцель (уст.).
2. Паглыбленне ў грунце, па якім цячэ водны паток.
Л. ракі.
◊
Пракрустава ложа (кніжн.) — мерка, пад якую сілком падганяюць што-н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Струме́нь ‘вузкі паток, цурок’ (ТСБМ, Байк. і Некр., Сцяшк.), ‘рукаў ракі’ (ТС) ‘пахучая залоза (у бабра)’ (Полымя, 1970, 2, 156). Укр. стру́мінь, струмо́к ‘паток, ручай’, рус. стру́мень ‘ручай’, польск. strumień ‘ручай, паток’, чэш. strumen ‘крыніца, ставок’, н.-луж. tšumjeň ‘рэчка, ручай’, strumjeń ‘крыніца, канава’, славен. strúmen ‘паток; рукаў ракі’. Прасл. *strumy, Р. скл. *strumene дэрыват ад і.-е. кораня *sreu‑ ‘цячы’ з суф. ‑ту (Слаўскі, SP, 1, 125). Роднаснае літ. дыял. straumuõ ‘паток, ручай’, sriaumè ‘тс’, лат. stràume ‘цячэнне’, грэч. ῤεν̃μα ‘паток, струмень, цячэнне’, ст.-ісл. straumr ‘паток, рэчка’, ст.-ірл. srúaim ‘рака’, гал. stroom,, ст.-в.-ням. stroum, ням. Strom ‘паток’ і, далей, ст.-інд. srávati ‘цячэ’. Гл. Фасмер, 3, 783–784 з літ-рай; Махэк₂, 583; Борысь, 582; Бязлай, 3, 335; Шустар-Шэўц, 1549–1550; Глухак, 590. Параўн. струя (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
святлаво́д, ‑а, М ‑дзе, м.
Канал, па якому распаўсюджваецца светлавы паток.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
плынь, -і, мн. -і, -ей, ж.
1. Імкліва цякучая водная маса.
Рачная п.
2. Рухомы паток паветра.
Паветраная п.
Людская п. (перан.).
3. перан. Кірунак у якой-н. сферы дзейнасці.
Палітычныя плыні.
Літаратурная п.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
струме́нь, -я, мн. -і, -яў, м.
1. Вузкі паток вадкасці, святла, газу і інш.
С. вады.
Паветраны с.
2. перан., чаго або які. Напрамак, рыса дзейнасці ў чым-н.
Гумарыстычны с. у творчасці паэта.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
руча́й, -я́, мн. -і́, -ёў, м.
Невялікі натуральны вадзяны паток, які цячэ струменем.
Горны р.
Бягуць вясеннія ручаі.
Ручаі слёз (перан.).
|| памянш. ручаёк, -чайка́, мн. -чайкі́, -чайко́ў, м.; прым. ручайко́вы, -ая, -ае.
|| прым. ручаёвы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ла́вавы, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да лавы 2 (у 1 знач.). Лававы паток.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)