укара́ць

‘папракаць каго-небудзь’

дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. укара́ю укара́ем
2-я ас. укара́еш укара́еце
3-я ас. укара́е укара́юць
Прошлы час
м. укара́ў укара́лі
ж. укара́ла
н. укара́ла
Загадны лад
2-я ас. укара́й укара́йце
Дзеепрыслоўе
прош. час укара́ўшы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

дакара́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак., каго-што.

Папракаць, выказваючы нездавальненне кім-, чым-н.

Так няможна рабіць, — дакарала бабуля ўнука.

|| наз. дакара́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ушчува́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак., каго.

Дакараць, папракаць за што-н.

У. за правіннасць.

|| зак. ушчу́ць, -у́ю, -у́еш, -у́е і ушчу́нуць, -ну, -неш, -не; ушчу́нь.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ты́цкаць, -аю, -аеш, -ае; незак. (разм.).

Тое, што і тыкаць¹.

◊

Ты́цкаць у нос каму (каго-што) або кім-чым (разм., неадабр.) — непачціва папікаць, папракаць каго-н.

|| наз. ты́цканне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

уз’е́сціся, уз’е́мся, уз’ясі́ся, уз’е́сца; уз’ядзі́мся, уз’ясце́ся, уз’яду́цца; уз’е́ўся, -е́лася; уз’е́шся; зак., на каго-што (разм., неадабр.).

Неўзлюбіўшы, раззлаваўшыся або раздражніўшыся, пачаць папракаць, вінаваціць, лаяць каго-н.

У. на нявестку.

|| незак. уз’яда́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Выба́іваць ’выгаворваць, папракаць’ (Нас.). Гл. ба́яць ’гаварыць’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

спаўна́, прысл.

Поўнасцю, цалкам. Васіль Вітка сплачвае свой доўг спраўна і спаўна, як сын народа, грамадзянін, камуніст. Юрэвіч. Навошта хлопца папракаць, напамінаць яму, калі ён спаўна атрымаў пакаранне за сваё тое мінулае. Кавалёў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Папіка́ць ’выказваць каму-небудзь незадавальненне, дакор; папракаць’ (ТСБМ, Нас., Грыг., Янк. 3., Сцяшк. МГ), папі́ка ’папрок’ (Нас., Гарэц., Др.-Падб.). Гл. упіка́ць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

дапіка́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак., каго і без дап.

Разм. Злосна папракаць. А прыходзіў хто-небудзь да Валі, старэйшыя сёстры скоса паглядалі і дапікалі яе: навошта павяла поўны пакой, глядзі, колькі пяску панеслі, вечна з табою спакою няма. Шахавец.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

эстэты́зм, ‑у, м.

1. Празмернае захапленне эфектнымі знешнімі формамі ў мастацтве, шкоднае для зместу, ідэйнага боку. Аднак ідэалістычная абмежаванасць эстэтычных поглядаў яшчэ не дае падстаў папракаць пісьменніка за прыхільнасць да «чыстага эстэтызму». Каваленка.

2. Схільнасць да эстэтычнага, да прыгажосці, да дасканалых форм.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)