вла́ствование уст. улада́ранне, -ння ср., кірава́нне, -ння ср.; панава́нне, -ння ср.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ку́чны, ‑ая, ‑ае.

Які характарызуецца густым размяшчэннем на невялікай прастору. Кучныя ўсходы буракоў. Кучнае панаванне ў мішэнь.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Вяршэ́нствапанаванне, гегемонія, узначальванне’ (БРС) утворана ад дзеяслова вяршыць (гл.) і суф. ‑эн‑ств‑а, магчыма, паводле ўзору рус. совершенство ці польск. pierwszeństwo.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Патэнта́т ст.-бел. потентатъ ’магнат’ (1615 г.) запазычана са ст.-польск. potentat ’тс’, якое з с.-лац. potentatus ’вышэйшая улада, панаванне’ (Булыка, Лекс. запазыч., 73).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

сюзерэнітэ́т, ‑у, М ‑тэце, м.

1. Гіст. Вярхоўнае права, панаванне сюзерэна над васаламі.

2. У міжнародным праве — сукупнасць правоў дзяржавы-сюзерэна.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

улада́ранне, ‑я, н.

Панаванне дзе‑н. У першыя ж дні нямецкага ўладарання [у гарадку] былі арыштаваны мясцовы натарыус, старшыня абутковай арцелі і ляснічы. Навуменка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

насі́лле, ‑я, н.

1. Прымяненне фізічнай сілы. Пратэст супраць грубага насілля. Сляды насілля на целе.

2. Прымусовае ўздзеянне на каго‑н. для дасягнення сваёй мэты. Дыктатура ёсць панаванне часткі грамадства над усім грамадствам і прытым панаванне, якое апіраецца непасрэдна на насілле. Ленін. // Злоўжыванне сваёй уладай; прыцясненне. Разбурыць лад насілля і зла.

•••

Непраціўленне злу насіллем гл. непраціўленне.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

засі́лле, ‑я, н.

Моцны ўплыў каго‑, чаго‑н., які падаўляе чыю‑н. свабоду, ініцыятыву; панаванне. Засілле сярэдневяковай царквы. Засілле іншаземнага капіталу ў калоніях.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пан...,

Першая састаўная частка складаных слоў, якая паказвае на поўны ахоп з’явы, на поўнае панаванне, поўную перавагу таго, што абазначана другой часткай, напрыклад: панславізм, пантэізм.

[Грэч. pán — усё.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

запанава́ць, -ну́ю, -ну́еш, -ну́е; -ну́й; зак.

1. над чым. Устанавіць сваю ўладу, панаванне.

Настаў такі час, калі бедната запанавала.

2. Пачаць бяздзейнае, панскае жыццё.

3. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Настаць, устанавіцца.

Запанавала цішыня.

4. (1 і 2 ас. не ўжыв.), перан. Зрабіцца пануючым, пераважным.

У вершах запанавала задумлівая элегія.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)