палява́нне, ‑я, н.
1. Пошукі і праследаванне дзікіх звяроў або птушак з мэтай знішчэння ці лоўлі; занятак паляўнічага. Залатой восенню, удваіх, мы паехалі ў палескія лясы на паляванне. Гурскі. Зараз усе краіны.. прынялі закон аб забароне палявання на белых мядзведзяў. Матрунёнак.
2. Дзеянне паводле дзеясл. паляваць (у 2, 3 знач.) і стан паводле дзеяслова паляваць (у 4 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
запалява́ць 1, ‑люю, ‑люеш, ‑люе; зак., каго.
Палюючы, злавіць або забіць звера, птушку. Запаляваць лісу.
запалява́ць 2, ‑люю, ‑люеш, ‑люе; зак.
Пачаць паляваць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
саба́чнічаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
Разм. Праводзіць час сярод сабак, забаўляцца сабакамі. Не мая гэта справа, я чалавек просты. Вось паляваць ды сабачнічаць — гэта ўжо іншае. Караткевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
*Мархатава́ць, морхотова́ць ’паляваць (пра авечку), морхотун ’баран-самец’ (ТС). Да марка́ль, марката́ць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Браканье́р. Рус. браконье́р, укр. браконьє́р. Запазычанне з франц. braconnier ’тс’ (< braconner ’паляваць з сабакамі’). Падрабязна Шанскі, 1, Б, 187.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Зажве́рыць ’ударыць, стукнуць’ (смарг., Сл. паўн.-зах.). Відаць, з літ. žveriáuti ’паляваць’ са зменай семантыкі і прэфіксам (як лакальнае запазычанне).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
папалява́ць, ‑люю, ‑люеш, ‑люе; зак., на каго, каго і без дап.
1. Правесці некаторы час на паляванні; паляваць некаторы час. Пайшоў я неяк у канцы верасня ў лес на рабчыкаў папаляваць. Ігнаценка.
2. Спец. Стаць цяжарнай (пра некаторых жывёл).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
охо́титьсяI несов.
1. (заниматься охотой) палява́ць (на каго, што; и без дополнения);
2. перен. ганя́цца (за кім, чым).
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Прыпалёўваць ’прымацоўваць’ (пух., Сл. ПЗБ). Да палява́ць 2, палёваць ’тармазіць калком хвост плыта’ (гл.), аднак з больш дакладвай перадачай семантыкі польск. palować ’забяспечваць калкамі; падвязваць (расліны)’. Гл. яшчэ па́ля.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вайна́ (БРС, КЭС). Рус. война, укр. війна, польск. wojna, в.-луж. wojna, н.-луж. wojna, чэш. vojna, славац. vojna, балг. война́, макед. војна, серб.-харв. во̑јна, славен. vȏjna. Прасл. *vojьna < *voj‑, якое мае і.-е. паралелі: літ. výti ’паляваць; праследаваць’, ст.-інд. vēti ’праследуе, гоніць’, лац. venāri ’паляваць, гнацца’, ст.-в.-ням. weida ’паляванне’, ст.-англ. wæan ’тс’, грэч. ἵεμαι ’патрабую, жадаю’ (Праабражэнскі, 1, 91; Фасмер, 1, 334–335; Шанскі, 1, В, 143; Рудніцкі, 1, 463; БЕР, 1, 173; Махэк₂, 696).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)