некампетэ́нтны, ‑ая, ‑ае.
Які не мае дастатковых ведаў у галіне чаго‑н.; недасведчаны ў чым‑н. Некампетэнтны чалавек. // Які сведчыць аб адсутнасці дастатковых ведаў; негрунтоўны. Некампетэнтны водзыў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
непісьме́нны, -ая, -ае.
1. Які не ўмее чытаць і пісаць.
Н. чалавек.
2. перан. Які не мае адпаведных ведаў у якой-н. галіне, недасведчаны ў чым-н.
Н. рэцэнзент.
3. Які выкананы без належнага ведання справы, з памылкамі.
Н. чарцёж.
|| наз. непісьме́ннасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прафа́н, ‑а, м.
Недасведчаны ў якой‑н. галіне чалавек. Ахтан сапраўды разгубіўся. Ліхаманкава думаў, што прапанаваць начальніку, каб пераканаць, што ён і ў гэтай галіне не прафан. Алешка.
[Ад лац. profanus — неазнаёмлены.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ *Няро́знак, нырознак ’няздатны чалавек’ (Сл. Брэс.). Відаць, да знак, знаць (гл.), параўн. укр. нероззнака ’недасведчаны, нязнайка’, польск. nierozeznany ’недасведчаны, непаінфармаваны’ і пад. Сюды ж, відаць, і ганчарны тэрмін нэ‑ рознак ’сярэдні гаршчок’ (Вярэн.), г. зн. ’нявызначаных памераў (паміж вялікім і малым)’. Параўн. таксама няўрознак (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
не́вук, ‑а, м.
Неадукаваны, недасведчаны чалавек. Ніякага рэальнага зместу не ўкладаў Пракоп у.. слова [самакрытыка]. Ён моўчкі глядзеў на Міколу, баючыся паказацца невукам. Колас. Я вырашыў даканаць невука і кароценька выклаў сутнасць свайго назірання. Прокша.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Наі́ўны ’недасведчаны, легкаверны’ (ТСБМ). З франц. naïf праз рус. наивный або польск. naiwny, вядомае і ў народных гаворках (параўн. Reczkowa В. Wyrazy pochodzenia francuzkiego w gwarach polskich. Wrocław, 1982, 92).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ідыёт. Праз польск. idiota (параўн. ідзіво́т (Бяльк.) з рус.). З лац. idiōta ’недасведчаны, невук, прасталюдзін, прасцяк’ < грэч. ἰδιώτης ’прыватная асоба, міранін, прасцяк’ ад ἴδιος ’прыватны, уласны, асаблівы’. Слаўскі, 1, 443; Шанскі, 2, I, 14. Пад рус. уплывам усякаецца ‑а на канцы слова.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
неспаку́шаны, ‑ая, ‑ае.
Які не мае вопыту, ведаў; недасведчаны. Чорная рэакцыя націскае ўсё мацней. Як ад аб’ецца яна на сходзе вясковых настаўнікаў, на іх настроі? Ці не пагоніць страху і ці не астудзіць яна гарачых парываў неспакушаных у барацьбе таварышаў. Колас. Неспакушаныя ў літаратуры, .. [недасведчаныя людзі] думаюць, што байку так жа лёгка пісаць, як чытаць. Лужанін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Прафа́н ’недасведчаны ў якой-небудзь галіне чалавек’ (ТСБМ). Крыніца слова ў лац. profānus ’неазнаёмлены; непасвячоны; які знаходзіцца па-за святыняй’, якое ад pro‑ ’перад’ і fānum ’асвечанае месца, храм’. У сучасных мовах з франц. profane ’асоба, якая не належыць да клану артыстаў’, распаўсюджана ў артыстычным жаргоне (Банькоўскі, 2, 779).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
неве́жественный не́вуцкі; (необразованный) неадукава́ны; (некультурный) некульту́рны; (несведущий) недасве́дчаны; (тёмный) цёмны;
э́то неве́жественно гэ́та не́вуцтва;
неве́жественное отноше́ние не́вуцкія (некульту́рныя) адно́сіны;
неве́жественный челове́к не́вук;
неве́жественные лю́ди не́вукі.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)