попира́ть
1. (
2.
попира́ть чьи́-л. права́ тапта́ць (паруша́ць) чые́-не́будзь правы́;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
попира́ть
1. (
2.
попира́ть чьи́-л. права́ тапта́ць (паруша́ць) чые́-не́будзь правы́;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прыхо́дзіць
◊ апеты́т п. у час яды́ —
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
подходи́ть
подходи́ть к бе́регу падыхо́дзіць да бе́рага;
подходи́ть к но́вой те́ме падыхо́дзіць да но́вай тэ́мы;
подхо́дит о́сень надыхо́дзіць во́сень;
они́ не подхо́дят друг к дру́гу яны не падыхо́дзяць адзі́н да аднаго́;
подходи́ть к концу́ падыхо́дзіць да канца́ (канча́цца);
э́то не подхо́дит гэ́та не падыхо́дзіць;
те́сто подхо́дит це́ста падыхо́дзіць;
◊
не подходи́! не падыхо́дзь!;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пята́
1. пя́тка, пята́;
2. пята́;
◊ ахіле́сава п. — ахилле́сова пята́;
па пя́тах — по пята́м;
з галавы́ да пят — с головы́ до пят;
быць пад пято́й — (у каго) быть под башмако́м (у кого);
наступа́ць на пя́ты —
падма́заць пя́ты — показа́ть (подма́зать) пя́тки;
кату́ па пяту́ — от горшка́ два вершка́;
ко́раткі пя́ты — кишка́ тонка́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
го́рла
1.
2. го́рло, гло́тка
◊ косць у ~ле — ко́сть в го́рле;
рабо́ты па г. — рабо́ты по го́рло;
вы́рваць з г. — вы́рвать из го́рла;
засе́сці ў ~ле — застря́ть в го́рле;
сы́ты па г. — сыт по го́рло;
г. перагры́зці — го́рло (гло́тку) перегры́зть;
драць г. — драть го́рло (гло́тку);
заткну́ць г. — заткну́ть гло́тку;
клубо́к у ~ле — ком (клубо́к) в го́рле;
на ўсё г. — во всю гло́тку;
кусо́к у г. не ле́зе — кусо́к в го́рло не ле́зет;
прамачы́ць г. — промочи́ть го́рло;
хапа́е (хапі́ла) па г. — сыт по го́рло;
з нажо́м да г. прыста́ць — с ножо́м к го́рлу приста́ть;
слёзы падступі́лі да г. — слёзы подступи́ли к го́рлу;
браць за г. — брать за гло́тку;
стаць упо́перак г. — стать поперёк го́рла;
наступа́ць на г. — (каму)
шыро́кае г. — (у каго) широ́кое го́рло (у кого);
браць ~лам — брать го́рлом;
лу́джанае г. — лужёная гло́тка;
це́раз г. — сверх ме́ры
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
сле́довать
1. (идти за кем, чем) ісці́ (сле́дам, усле́д); (ходить) хадзі́ць (сле́дам, усле́д); (ехать) е́хаць (сле́дам, усле́д); (ездить) е́здзіць (сле́дам, усле́д); (двигаться, трогаться) ру́хацца (сле́дам, усле́д); (направляться) накіро́ўвацца (сле́дам, усле́д); (
сле́довать за ке́м-л. по пята́м хадзі́ць (ісці́) за кім-не́будзь (сле́дам, усле́д) па пя́тах;
ле́то сле́дует за весно́й ле́та ідзе́ (настае́, надыхо́дзіць) (сле́дам, усле́д) за вясно́й;
2. (до чего) ісці́; (ехать) е́хаць; (направляться) накіро́ўвацца;
по́езд сле́дует до Ми́нска цягні́к ідзе́ да Мі́нска;
3. (руководствоваться чем-л.) кірава́цца (чым), трыма́цца (чаго), прытры́млівацца (чаго); (поступать подобно кому-л.) рабі́ць так, як (хто-небудзь), рабі́ць сле́дам (усле́д) (за кім-небудзь); (брать пример с кого-л.) браць пры́клад (з каго-небудзь); (поступать, подражая кому-, чему-л.) насле́даваць (каму, чаму), перайма́ць (каго, што); (слушаться) слу́хаць (слу́хацца) (каго, чаго);
сле́довать пра́вилам трыма́цца (прытры́млівацца) пра́віл;
сле́довать до́лгу кірава́цца абавя́зкам;
сле́довать мо́де прытры́млівацца мо́ды;
сле́довать уче́нию Па́влова насле́даваць вучэ́нню Па́ўлава;
он во всём сле́довал своему́ отцу́ ён усё рабі́ў так, як яго́ ба́цька; ён ва ўсім браў пры́клад са свайго́ ба́цькі;
сле́довать внуше́нию се́рдца слу́хацца ўнушэ́ння сэ́рца;
4.
вам сле́дует обрати́ться в спра́вочное бюро́ вам трэ́ба (патрэ́бна, ва́рта, нале́жыць, неабхо́дна) звярну́цца ў бюро́ даве́дак;
вам не сле́довало так поступа́ть вам не трэ́ба (не ва́рта) было́ так рабі́ць;
как и сле́довало ожида́ть як і трэ́ба было́ чака́ць;
5. (причитаться)
мне с них сле́дует сто ты́сяч рубле́й мне з іх нале́жыць сто ты́сяч рублёў;
ско́лько с меня́ сле́дует? ко́лькі з мяне́ трэ́ба?, ко́лькі я вінава́т?;
6. (быть следствием) выніка́ць;
одно́ сле́дует из друго́го адно́ выніка́е з друго́га;
отсю́да сле́дует вы́вод, что… адсю́ль выніка́е, што…;
◊
как сле́дует як ма́е быць, як нале́жыць, як след.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
бра́цца (за каго, што)
1. (руками за что-л.) бра́ться;
2. (начинать какую-л. работу с помощью каких-л. орудий) бра́ться;
3. (начинать какую-л. работу, без указания на орудие труда) бра́ться, приступа́ть (к чему), принима́ться;
4. (давать согласие что-л. сделать) бра́ться; вызыва́ться;
5. (возникать) бра́ться;
6.
7.
8.
9. (идти на приманку — о рыбе) клева́ть;
10. (да каго, чаго; без доп.) разг. (прилипать) ли́пнуть (к кому, чему и без доп.), пристава́ть, ма́заться, (о чём-л. цепком — ещё) цепля́ться;
11.
12.
13.
14.
15. заступа́ться;
16.
17.
◊ б. за ро́зум — бра́ться за ум;
б. ў бо́кі — подбоче́ниваться
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
нага́
◊ пад нага́мі — под нога́ми;
лёгкі на но́гі — лёгок на́ ногу;
збі́цца з ног — сби́ться с ног;
валі́ць з ног — вали́ть с ног;
кало́с на гліня́ных нага́х —
но́гі не казённыя — в нога́х пра́вды нет;
круці́цца пад нага́мі — верте́ться под нога́ми;
кульга́ць на абе́дзве нагі́ — хрома́ть на о́бе ноги́;
чорт нагу́ зло́міць — чёрт но́гу сло́мит;
но́гі збіць — но́ги отби́ть;
без за́дніх ног — без за́дних ног;
задра́ць но́гі — а) отда́ть бо́гу ду́шу; б) бря́кнуться;
валя́цца ў ~га́х — валя́ться в нога́х;
валі́цца з ног — вали́ться с ног;
блы́тацца пад нага́мі — пу́таться под нога́ми;
стаць на но́гі — стать на́ ноги;
паста́віць на но́гі — поста́вить на́ ноги;
станаві́цца на но́гі — станови́ться на́ ноги;
падня́ць на но́гі — подня́ть на́ ноги;
падня́цца на но́гі — подня́ться на́ ноги;
дагары́ нага́мі — а) вверх торма́шками; б) вверх дном;
кі́нуцца ў но́гі — упа́сть к нога́м;
пусці́цца (кі́нуцца) з усі́х ног — бро́ситься со всех ног;
з рука́мі і нага́мі — с рука́ми и нога́ми;
(спаць) без за́дніх ног — (спать) без за́дних ног;
ледзь (чуць) но́гі но́сяць — едва́ (е́ле) но́ги но́сят;
ні наго́й — (да каго) ни ного́й (к кому);
уста́ць з ле́вай нагі́ — встать с ле́вой ноги́;
вы́цягнуць но́гі — протяну́ть но́ги;
ісці́ (нага́) у нагу́ — идти́ (нога́) в но́гу;
баранава́ць нага́мі — выде́лывать (выпи́сывать) (нога́ми) кренделя́;
ног не давалачы́ — ног не дотащи́ть;
нага́ за нагу́ — нога́ за́ ногу;
быць на каро́ткай назе́ — быть на коро́ткой ноге́;
паста́віць з галавы́ на но́гі — поста́вить с головы́ на́ ноги;
звяза́ць па рука́х і нага́х — связа́ть по рука́м и нога́м;
нагі́ не бу́дзе — (чыёй, дзе) ноги́ не бу́дет (чьей, где);
каб і нагі́ (чыёй) тут не было́! — что́бы и ноги́ (чьей) здесь не́ было!;
з галавы́ да ног — с головы́ до ног;
н. не сту́піць — (куды) нога́ не сту́пит (куда);
ні рук ні ног не чуць — изнемо́чь от уста́лости;
на ро́ўнай назе́ — на ра́вной ноге́;
кла́няцца ў но́гі — (каму) кла́няться в но́ги (кому);
з ног да галавы́ — с ног до головы́;
стая́ць адно́й наго́й у магі́ле — стоя́ть одно́й ного́й в моги́ле;
адна́ нага́ тут, друга́я там — одна́ нога́ здесь, друга́я там;
адчу́ць гле́бу пад нага́мі — почу́вствовать по́чву под нога́ми;
губля́ць (тра́ціць) гле́бу пад нага́мі — теря́ть по́чву под нога́ми;
зямля́ гары́ць пад нага́мі — земля́ гори́т под нога́ми;
браць но́гі ў ру́кі — дава́ть стрекача́ (тя́гу);
вы́біць гле́бу з-пад ног — вы́бить по́чву из-под ног;
дай бог но́гі — дай бог но́ги;
збі́цца з нагі́ — сби́ться с ноги́;
ледзь (чуць) валачы́ но́гі — едва́ (е́ле) волочи́ть но́ги;
ледзь (чуць) на нага́х трыма́цца — едва́ (е́ле) на нога́х держа́ться;
на адно́й назе́ — на одно́й ноге́;
нага́ не ступа́ла — нога́ не ступа́ла;
на шыро́кую нагу́ — на широ́кую но́гу;
ног не чуць пад сабо́й — не чу́вствовать ног под собо́й;
ні ў зуб наго́й — ни в зуб ного́й;
но́гі адбі́ць (збіць) — оста́ться без ног;
падста́віць нагу́ — подста́вить но́гу;
падтапта́ць пад но́гі — подмя́ть по́д ноги;
наступа́ць на но́гі —
узя́ць нагу́ —
на нага́х — на нога́х;
на нага́х не стая́ць — на нога́х не стоя́ть;
куды́ но́гі нясу́ць — куда́ но́ги несу́т;
паку́ль но́гі но́сяць — пока́ но́ги но́сят;
з яко́й нагі́ танцава́ць — с како́й ноги́ танцева́ть;
як (чаго́) ле́вая нага́ хо́ча — как (чего́) ле́вая нога́ хо́чет;
адку́ль то́лькі но́гі ўзялі́ся — отку́да то́лько но́ги взяли́сь;
патрэ́бен як саба́ку пя́тая нага́ — ну́жен как соба́ке пя́тая нога́;
адбіва́цца рука́мі і нага́мі — отбива́ться рука́ми и нога́ми;
но́гі заплята́юцца — но́ги заплета́ются;
у нага́х пра́ўды няма́ —
во́ўка но́гі ко́рмяць —
за дурно́й галаво́й нага́м непако́й —
ты на гару́, чорт за нагу́ —
пасадзі́ свінню́ за стол — яна́ і но́гі на стол —
конь на чатыро́х нага́х, і то спатыка́ецца —
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)