изукра́сить сов.

1. (придать нарядный вид) убра́ць, прыбра́ць, упрыго́жыць, аздо́біць;

2. (испачкать, изуродовать) разг., ирон. размалява́ць, спэ́цкаць, спаску́дзіць;

кто тебя́ так изукра́сил? хто цябе́ так размалява́ў?;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Няра́ха ’неахайны чалавек’ (астрав., ул. інф.), нераханяўклюда, неахайны чалавек’ (Ян., ТС), ніриха, нірэха ’неахайны чалавек’ (Сл. ПЗБ), а таксама нярахлівы, нірихлівы ’неахайны’ (Сл. ЦРБ, Сл. ПЗБ), перахавалі ’неахайны, некультурны’ (ТС), рус. неряха ’неахайны чалавек; няўмелы, дурны чалавек’, н.-луж. njerech ’беспарадак, смецце’, ’неахайны чалавек’, njerešny ’бесталковы; нячысты’. Лічыцца вытворным ад прасл. дыял. *грскъ, экспрэсіўна^ ўтварэння ад *rędъ (гл. рад), параўн. н.-луж. rech ’парадак; чысціня’, рус. ряха ’франціха’, ряхаться ’выстройвацца, прыбірацца’, нарядный ’прыбраны’ і пад. (Шустар-Шэўц, 14, 1014; Фасмер, 3, 66). Дапушчэнне балтыйскага паходжання (Смулкова, Лекс. балтызмы, 39) не мае падстаў, гл. Лаўчутэ, Балтизмы, 146. Значэнне ’няўклюда’ можа быць звязана з рехацца ’поркацца’ (ТС).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

убіра́ць несов.

1. (урожай) убира́ть;

2. (придавать нарядный вид) украша́ть, убира́ть; (нарядно одевать) наряжа́ть, разряжа́ть, выряжа́ть;

3. (поглощать) впи́тывать, вбира́ть, впива́ть;

4. заправля́ть;

3, 4 см. увабра́ць 1, 6

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

наря́днее сравнит. ст.

1. нареч. прыгажэ́й, багаце́й; шыко́ўней, больш шыко́ўна, пышне́й; см. наря́дно;

2. прил. больш прыбра́ны, больш убра́ны; больш вы́страены; прыгажэ́й (багаце́й, шыко́ўней, больш шыко́ўна, пышне́й) адзе́ты (апра́нуты, апра́нены разг.); прыгажэ́йшы; багаце́йшы; шыко́ўнейшы, больш шыко́ўны; пышне́йшы; см. наря́дный.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

убіра́цца несов.

1. (принимать нарядный вид) украша́ться, убира́ться; (нарядно одеваться) наряжа́ться, разряжа́ться, выряжа́ться;

2. (поглощаться) впи́тываться, вбира́ться;

3. страд. убира́ться; украша́ться; наряжа́ться, разряжа́ться, выряжа́ться; впи́тываться, вбира́ться, впива́ться; заправля́ться; см. убіра́ць;

у. ў сі́лу — входи́ть в си́лу;

у. ў то́гу — ряди́ться в то́гу;

не поп — не ўбіра́йся ў ры́зыпосл. не поп — не наряжа́йся в ри́зы

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

бага́ты

1. бога́тый; (о человеке — ещё) состоя́тельный, иму́щий;

б. калга́с — бога́тый колхо́з;

2. бога́тый; оби́льный; плодоро́дный; изоби́льный;

б. ўраджа́й — бога́тый (оби́льный) урожа́й;

~тая хле́бам краі́на — бога́тая хле́бом страна́;

~тыя зе́млі — плодоро́дные зе́мли;

3. (изобилующий благами, природными богатствами) благода́тный;

б. край — благода́тный край;

4. бога́тый, роско́шный; наря́дный;

~тае ўбра́нне — бога́тый (роско́шный) наря́д;

5. (удовлетворяющий высшим требованиям, содержательный) бога́тый;

~тая мо́ва рама́на — бога́тый язы́к рома́на;

6. в знач. сущ. бога́тый;

за́днім ро́зумам б. — за́дним умо́м кре́пок;

б. бе́днаму не спагада́епосл. сы́тый голо́дного не разуме́ет;

б. Маце́й: по́ўна ха́та дзяце́йпосл. у бога́того теля́та, а у бе́дного ребя́та;

б. дзі́віцца, чым бе́дны жы́віццапосл. бога́ч удивля́ется, чем бедня́к пробавля́ется;

чым б., тым і ра́дыпогов. чем бога́ты, тем и ра́ды;

~таму чорт дзяце́й калы́шапосл. у бога́того чёрт дете́й кача́ет

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

принима́ть несов.

1. прыма́ць; (брать) браць; (считать) лічы́ць;

принима́ть посы́лку прыма́ць (браць) пасы́лку;

э́тот матро́с принима́л концы́ гэ́ты матро́с прыма́ў (браў) канцы́;

принима́ть иму́щество по а́кту прыма́ць маёмасць па а́кце;

принима́ть диви́зию прыма́ць дыві́зію;

принима́ть на рабо́ту прыма́ць (браць) на рабо́ту;

принима́ть в институ́т прыма́ць у інстыту́т;

принима́ть в игру́ прыма́ць (браць) у гульню́;

принима́ть в свою́ компа́нию прыма́ць у сваю́ кампа́нію;

принима́ть посети́телей прыма́ць наве́двальнікаў;

принима́ть госте́й прыма́ць гасце́й;

принима́ть зако́н прыма́ць зако́н;

принима́ть резолю́цию прыма́ць рэзалю́цыю;

принима́ть сове́ты прыма́ць пара́ды;

принима́ть по́зу прыма́ць по́зу;

принима́ть уча́стие прыма́ць (браць) удзе́л;

принима́ть ва́нну прыма́ць ва́нну;

принима́ть другу́ю ве́ру прыма́ць другу́ю ве́ру;

принима́ть миксту́ру прыма́ць міксту́ру;

принима́ть за пра́вило браць (прыма́ць) за пра́віла;

принима́ть за кого́-л. друго́го лічы́ць (прыма́ць) за каго́е́будзь і́ншага;

принима́ть за шу́тку лічы́ць (прыма́ць) за жарт;

принима́ть бе́лое за чёрное лічы́ць (прыма́ць) бе́лае за чо́рнае, лічы́ць бе́лае чо́рным;

принима́ть кома́нду воен. прыма́ць кама́нду;

принима́ть сигна́л воен. прыма́ць сігна́л;

принима́ть ребёнка прыма́ць дзіця́;

2. (встречать) сустрака́ць; браць;

принима́ть медве́дя на рога́тину сустрака́ць мядзве́дзя рага́цінай (браць на рага́ціну);

3. (приобретать какой-л. вид, свойство) набыва́ць; (становиться) станаві́цца;

го́род принима́ет наря́дный вид го́рад набыва́е прыго́жы вы́гляд;

спор принима́ет ожесточённый хара́ктер спрэ́чка стано́віцца заўзя́тай;

4. (убирать) прост. прыма́ць, прыбіра́ць, забіра́ць;

принима́ть оста́тки у́жина прыма́ць (прыбіра́ць, забіра́ць) рэ́шткі вячэ́ры;

принима́ть бой прыма́ць бой;

принима́ть во внима́ние браць (прыма́ць) пад ува́гу;

принима́ть в расчёт браць (прыма́ць) у разлі́к;

принима́ть в штыки́ сустрака́ць у штыкі́;

принима́ть за чи́стую моне́ту лічы́ць (прыма́ць) за чы́стую мане́ту;

принима́ть на себя́ (что) прыма́ць (браць) на сябе́ (што);

принима́ть чью́-л. сто́рону станаві́цца на чый-не́будзь бок;

принима́ть (бли́зко) к се́рдцу прыма́ць (браць) (блі́зка) да сэ́рца;

принима́ть на ве́ру прыма́ць на ве́ру;

принима́ть грех на́ душу прыма́ць грэх на душу́.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)