з-над, прыназ. з Р.
Ужыв. пры абазначэнні прадмета ці месца, зверху або з верхняй часткі якога накіравана дзеянне.
З-над Прыпяці даносілася песня.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
по-над предлог с твор. па-над (чым).
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
па-над предлог с твор. вдоль над, над, по-над;
шуме́ў па-над Нёманам бор — шуме́л по-над Нёманом бор;
ме́сяц плыве́ па-над ле́сам — ме́сяц плывёт над ле́сом
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
з-па-над
прыназоўнік
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
з-па́-над
прыназоўнік
Крыніцы:
krapivabr2012,
sbm2012,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
над... (а таксама над’..., нада...), прыстаўка.
I. Ужываецца пры ўтварэнні дзеясловаў і вытворных ад іх слоў са значэннямі:
1. Павелічэнне, пашырэнне прадмета да пэўнай мяжы, нормы, напрыклад: надбудаваць, надтачыць, надставіць, надвязаць, надклеіць, надшыць.
2. Няпоўны ахоп прадмета дзеяннем, няпоўнае дзеянне, напрыклад: надкапаць, надпіць, надламаць, надпілаваць.
II. Ужываецца пры ўтварэнні назоўнікаў і прыметнікаў са значэннем больш высокага становішча, напрыклад: надброўе, надгартанны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
з-над предлог с род., разг. (с места расположения над чем-л., по чему-л.) с;
з-над Пры́пяці — с При́пяти
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
над... (над’..., нада...), прыстаўка.
I. Утварае дзеясловы са знач.:
1) павелічэнне чаго-н. чым-н., напр., надбудаваць;
2) няпоўнае дзеянне, якое распаўсюджваецца на частку чаго-н., напр.: надпіць, надламаць, над’есці, надарваць.
II. Утварае назоўнікі і прыметнікі са знач. больш высокага становішча, напр.: надброўе, надгартанны.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
па-над, прыназ. з Т.
Спалучэнне з прыназоўнікам «па-над» выражае прасторавыя адносіны: ужываецца пры ўказанні на каго‑, што‑н., над якімі ў пэўным кірунку адбываецца рух, дзеянне. Песні плывуць па-над гаем. □ Праплыве гук баязліва Па-над лугам, па-над нівай У знямелы свет, Ды зноў ціха-ціха стане. Колас. // Пры ўказанні на каго‑, што‑н., зверху над якімі што‑н. адбываецца. Гучыць голас міру па-над светам. □ Лісце пажоўклае, шэрае Ціха шасціць пад нагамі, Толькі дубы па-над Свіцяззю Меднымі звоняць лістамі. Броўка. А яна [зямля] дымілася абапал Першым парам, Першай цеплынёй Ад дажджу, што толькі што пракапаў Па-над красавіцкаю зямлёй. Астрэйка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
з-над, прыназ. з Р.
Ужываецца пры абазначэнні прадмета ці месца, зверху або з верхняй часткі якога накіравана дзеянне, рух. З-над ракі даносіцца песня. □ Мо вецер з-над Рэйну, Дунаю тут плача заўсёды з тугі? Танк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)