пазванчэ́ць, ‑эе; зак.
Стаць, зрабіцца больш звонкім. Смех пазванчэў. □ Адгрымела ноччу навальніца. Птушак пазванчэлі галасы. Панчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Тарна́да ’назва смерчаў у ЗША’ (ТСБМ). Культурнае запазычанне новага часу праз англ. tornado ’тс’ з ісп. tornado ’смерч, моцны вецер’ < tronada ’навальніца’ < tronar ’грымець’. Слова tronada ’навальніца’ трансфармавалася пад уплывам іспанскага дзеепрыметніка tornado < tornar ’круціцца’, які звязваюць з лац. tornare ’абточваць’ (Голуб-Ліер, 446; ЕСУМ, 5, 605–606).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
веснавы́, ‑ая, ‑ое.
Які мае адносіны да вясны. Веснавыя дні. Веснавыя кветкі. // Які адбываецца вясной. Веснавая навальніца. Веснавая сяўба. Веснавыя канікулы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бяспёры, ‑ая, ‑ае.
Які не мае пер’я. Уся постаць малога, яго рухі нагадвалі малое бяспёрае птушаня, якое навальніца выкінула з гнязда. Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
про́лівень, ‑ліўня, м.
Разм. Моцны дождж; лівень. А на дварэ навальніца ды пролівень. Барашка. Не верыцца, што яшчэ нядаўна быў такі пролівень. В. Вольскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бу́ря прям., перен. бу́ра, -ры ж.; (гроза) навальні́ца, -цы ж.;
магни́тная бу́ря физ. магні́тная бу́ра;
бу́ря возмуще́ния бу́ра абурэ́ння.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
уці́хнуць сов., в разн. знач. ути́хнуть;
шум уці́х — шум ути́х;
навальні́ца ўці́хла — гроза́ ути́хла;
боль уці́х — боль ути́хла
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
праліўны́, ‑ая, ‑ое.
Вельмі моцны, вялікі (пра дождж). Дзве гадзіны цягнулася навальніца, дзве гадзіны ішоў праліўны дождж, што, здавалася, мог заліць які хочаш пажар. Маўр. Наскрозь прамоклі шынялі Пад праліўным дажджом. Астрэйка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Сагане́ць ’моцна ліць (пра дождж)’ (маст., Сл. рэг. лекс.). Відаць, рэгіянальны цюркізм; параўн. тур. saganak ’навальніца, лівень’. Аб магчымасці непасрэдных запазычанняў з мовы татар, якія жывуць на Беларусі, гл. Жураўскі, Лекс. тюрк., 93).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
абло́жны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да аблогі (у 1 знач.). Цалінныя і абложныя землі.
2. Заложны, абкладны. Абложныя дажджы. Абложная хмара. □ Гэта была не Кароткая летняя навальніца, а працяглы абложны дождж. Краўчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)