ніза́ць, ніжу́, ні́жаш, ні́жа; ніжы́; ні́заны; незак., што.
1. Набіраць, насаджваць падрад на нітку, дрот і пад.
Н. пацеркі.
Н. грыбы.
2. перан. Пранізваць, працінаць наскрозь.
|| зак. наніза́ць, -ніжу́, -ні́жаш, -ні́жа; -ніжы́; -ні́заны.
|| наз. ніза́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
чарэ́паць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак., што.
Разм. Чэрпаць, зачэрпваць, набіраць. Чарэпай, шчодры вінадар, Як вока поўны коўш! Барадулін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
набіра́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.
1. Незак. да набрацца (у 1–6, 8 і 10 знач.).
2. Зал. да набіраць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Набіра́нка ’посцілка (рознакаляровая)’ (Мат. Гом.). Ад набіраць (гл. браць у розных значэннях), у тым ліку і набіраць у ніт ’накідаць пражу ў ніт’ (ТС), што адлюстроўвае тэхналогію падрыхтоўкі да ткання посцілак названага тыпу.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
рэкрутава́ць, ‑тую, ‑туеш, ‑туе; зак. і незак., каго.
1. Кніжн. уст. Узяць (браць) у рэкруты.
2. Кніжн. Набраць (набіраць) людзей для чаго‑н.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вербава́ць, вярбу́ю, вярбу́еш, вярбу́е; вярбу́й; вербава́ны; незак., каго.
Набіраць, наймаць людзей на якую-н. працу, схіляць да ўступлення ў якую-н. арганізацыю.
В. рабочых на лесараспрацоўкі.
В. дабравольцаў.
|| зак. завербава́ць, -вярбу́ю, -вярбу́еш, -вярбу́е; -вярбу́й; -вербава́ны.
|| наз. вярбо́ўка, -і, ДМ -ўцы, мн. -і, -бо́вак, ж.
|| прым. вярбо́вачны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Вярбо́ўка ’набор, наём, прыцягванне добраахвотнікаў у якую-небудзь арганізацыю’. Бел. лексема ўтворана ад дзеяслова вербаваць, які (таксама як і рус. вербовать) быў запазычаны з польск. werbować ’набіраць у войска’; ’старацца знайсці сабе аднадумцаў, добраахвотнікаў’ < ням. werben ’набіраць рэкрутаў’ (Фасмер, 1, 294; Шанскі, 1, В, 56; Брукнер, 608). Гл. вербаваць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
чэ́рпаць, -аю, -аеш, -ае; -аны; незак., што.
1. Даставаць, набіраць чым-н. што-н. вадкае або сыпкае.
Ч. ваду.
Ч. каўшом пясок.
2. перан. Набываць, браць што-н. адкуль-н. (кніжн.).
Ч. веды.
Ч. сілы.
|| аднакр. чарпану́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́, (да 1 знач.).
|| наз. чэ́рпанне, -я, н.
|| прым. чарпа́льны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
папаку́рчыцца, ‑чуся, ‑чышся, ‑чыцца; зак.
Разм. Курчыцца доўга, неаднаразова. Пасля таго, як узбек папакурчыўся жыватом ад балотнай вады, Машкін забараніў набіраць у біклажкі ваду з розных лужын і панаў. Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
верста́тьII несов., ист.
1. (наделять кого-л. чем-л.) надзяля́ць;
2. (производить набор) набіра́ць, браць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)