Мняк ’мянтуз, Lota, lota’ (лід., Сл. ПЗБ). Да мень (< прасл. mьnь), мянту́з (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Манту́з ’мянтуз’ (нараўл., З нар. сл.). Да мянту́з (гл.). Тое ж рус. (Волга, Ака), арл. мантус ’тс’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

нерастава́ць, ‑туе; незак.

Адкладаць і апладняць ікру (аб рыбах). Кожны спрактыкаваны рыбалоў ведае, што большасць нашых рыб нерастуе вясной і толькі адзін мянтуз адкладвае ікру ў сярэдзіне зімы. Матрунёнак.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

траско́вы, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да траскі, звязаны з лоўляй траскі. Трасковы промысел.

2. у знач. наз. траско́выя, ‑ых. Сямейства рыб, да якога адносяцца траска, навага, сайда, мянтуз і інш.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Мянёк ’мянтуз’ (ТСБМ, Крыв.; пін., КЭС). Да мень (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Балаба ’вялікі тоўсты мянтуз, Loto lota L.’ (З жыцця), ’мянтуз’ (Інстр. лекс.). Бясспрэчна, да асновы балаб‑, што ўжываецца для абазначэння розных вырабаў з цеста (’штосьці круглае’). Параўн. бала́буха, бала́буш(к)а (далей: балабо́н і да т. п.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ Мянёга ’мінога рачная, Lampetra planeri L.’ (бас. Нёмана, Жук.). У выніку кантамінацыі мянёк ’мянтуз’ і мінога.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Малька́ч ’мянтуз’ (навагр., Сл. ПЗБ). Няясна. Магчыма, табуістычная назва ад малёк 1. Аб суфіксе гл. Сцяцко, Афікс. наз., 149–150.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

падаба́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак., каго-што.

Разм.

1. Сімпатызаваць каму‑н., любіць каго‑н. Карызна падабаў Рачкоўскага і сябраваў з ім. Зарэцкі.

2. Любіць што‑н., ужываць з прыемнасцю. Трэба такі сказаць, што дзед падабаў рыбу ды яшчэ такую, як смажаны мянтуз. Лынькоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Вягало, вягела ’мянтуз, мянёк’ (Лаўманэ, Лекс. балтызмы, 16). Запазычанне з літ. vėgėlė̃ ’тс’ (параўн. таксама лат. vēdzele ’тс’). Гл. Лаўманэ, там жа (з дакладнай геаграфіяй пашырэння беларускага слова). Паходжанне літ. слова няяснае (гл. Фрэнкель, 1212; там і некаторыя меркаванні Эндзеліна). Вя́гело ў бел. гаворках таксама ’нехлямяжы чалавек’. Пра сувязь значэнняў ’нехлямяжы’ і ’мянтуз’ гл. у Лаўманэ, там жа, 16–17.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)