цэцэ́, нескл., ж.

Афрыканская жывародная муха, якая корміцца кроўю чалавека і пазваночных і з’яўляецца пераносчыкам узбуджальнікаў соннай хваробы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ге́сенскі, ‑ая, ‑ае.

У выразе: гесенская муха гл. муха.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гі́з

‘муха’

назоўнік, агульны, адушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. гі́з гізы́
Р. гі́за гізо́ў
Д. гі́зу гіза́м
В. гі́за гізо́ў
Т. гі́зам гіза́мі
М. гі́зе гіза́х

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

жыга́лка

‘муха’

назоўнік, агульны, адушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. жыга́лка жыга́лкі
Р. жыга́лкі жыга́лак
Д. жыга́лцы жыга́лкам
В. жыга́лку жыга́лак
Т. жыга́лкай
жыга́лкаю		 жыга́лкамі
М. жыга́лцы жыга́лках

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, sbm2012, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

гнаявы́ в разн. знач. наво́зный;

~ва́я ку́ча — наво́зная ку́ча;

~ва́я му́ха — наво́зная му́ха

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

му́шка

‘памянш. да муха’

назоўнік, агульны, адушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. му́шка му́шкі
Р. му́шкі му́шак
Д. му́шцы му́шкам
В. му́шку му́шак
Т. му́шкай
му́шкаю		 му́шкамі
М. му́шцы му́шках

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, sbm2012, tsblm1996.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

шпа́нскі, ‑ая, ‑ае.

Як састаўная частка назваў некаторых жывёл і раслін. Шпанская авечка. Шпанскі хмель. Шпанская канюшына.

•••

Шпанская муха гл. муха.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

заблы́тацца сов., прям., перен. запу́таться;

му́ха ~талася ў павуці́нні — му́ха запу́талась в паути́не;

рахункаво́д ~таўся — счетово́д запу́тался

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

гіз, -а і -у, м. (разм.).

1. -у, гл. гізаваць.

2. -а, мн. -ы́, -о́ў. Вялікая муха, самка якой жывіцца кроўю жывёлы і чалавека; сляпень.

Г. напаў на скаціну.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

укусі́ць, -ушу́, -у́сіш, -у́сіць; -у́шаны; зак., каго-што.

Ухапіўшы, праткнуўшы зубамі (ці праткнуўшы джалам), раніць.

Сабака ўкусіў за руку.

Якая муха яго ўкусіла? (перан.: што з ім, чым ён незадаволены?; разм., жарт.).

|| наз. уку́с, -у, м.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)