Verbum

Аднаста́йны, аднастайна (Нас., Касп., Яруш., БРС), одностайний (Клім.), укр. одностайний, польск. jednostajny. Паўкалька з польскага. Параўн. еднастайна (гл.) (Мартынаў, SlW, 68).

Арта́й, ’араты’ (Сцяшк., Жд.). З літ. artójas (Мартынаў, Лекс. балтызмы, 17; параўн. думку Атрэмбскага пра аналагічнае паходжанне ўкр. ортай, Фрэнкель, 17).

Адпачы́нак, ст.-бел. отпочинок (1557) (Нас. гіст.) < польск. odpoczynek. (Суфікс ‑ынак пад польскім уплывам — гл. Карскі 2-3, 36) (Мартынаў, SlW, 68).

Азукува́ты ’спрытны, жвавы’ (Бяльк.), азука ’спрытны’ (Нас.), хлапец‑азука (Нас., Гарэц.) да зух, зухасць (гл.). Мартынаў, SlW, 68. Памылкова Карскі, Белорусы, 160.

Аджджві́чыць ’выцвічыць, высцебаць’ (Арх. Бяльк.). Фанетычны варыянт да цвічыць, магчыма, пад уплывам звонкага д у прэфіксе ад‑. Параўн. аджджубасіць (Мартынаў, БЛ, 1972, 1, 18).

◎ Пастая́ннікі ’звараныя палавінкі бульбы’ (рэч., Мат. Гом.). Відаць, бульба названа гэтак таму, што яна можа даўжэй стаяць, не закісаючы (В. У. Мартынаў, вусн. паведамл.).

◎ *Пачахлі́ць, почэхліць ’хутка пайсці, пашыбаваць’ (ТС). Да na‑ і f чахаць < мрасл. taxati ’знікаць’ (Мартынаў, Слав. акком., 124), у якім суфікс ‑л‑ мае значэнне імгненнасці.

Адле́глы, адлегласць, ст.-бел. отлеглый ’адлеглы’ (1624) (Нас. гіст.), отлеглость ’адлегласць’ (1584) (Нас. гіст.) < польск. odległy, odległość, дзе, відаць, калька з ням. abliegend ’адлеглы’ (Мартынаў, SlW, 68).

Адне́квацца (БРС, КТС) да не (ад‑не‑к‑вацца). Дзеяслоўная экпрэсіўная суфіксацыя на ‑к‑. Аднак больш верагодна разглядаць адпаведнае рус. отнекиваться як крыніцу беларускага слова (Мартынаў, SlW, 69).

Вуцю́к ’качаня’ (Дразд.), вутюкы́ ’качаняты’ (стол., Жыв. сл.). Ад ву́ця, адносна суфіксацыі гл. Грынавецкене і інш., Балто-слав. сб., 381; Мартынаў, Деривация, 31 (пад уплывам балтыйскага ‑(i)ukas.).