Кры́шка 1 ’века, накрыўка’ (ТСБМ, Нар. сл., Жыв. сл., Сцяшк.). Гл. крыша.
Кры́шка 2 ’патэльня, на якой пякуць паляніцы’ (Доўн.-Зап., ПП). Гл. крышка 1.
Кры́шка 3 ’малая колькасць’ (Кліх). Да крыха (гл.).
Кры́шка 4 ’смерць, канец’ (ТСБМ). Метафарычны перанос ад крышка 1.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
учарне́ць сов.
1. (о человеке) истощи́ться, изнури́ться; осу́нуться;
2. разг. почерне́ть, стать чёрным;
дах ~не́ў — кры́ша почерне́ла
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
працяка́ць несов., в разн. знач. протека́ть;
каля́ ха́ты ~ка́е рака́ — во́зле до́ма протека́ет река́;
страха́ ~ка́е — кры́ша протека́ет
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
саламя́ны в разн. знач. соло́менный;
~ная страха́ — соло́менная кры́ша;
с. ко́лер — соло́менный цвет;
◊ ~ная ўдава́ — соло́менная вдова́;
с. ўдаве́ц — соло́менный вдове́ц
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
красне́ть несов., прям., перен. чырване́ць;
про́волока красне́ет от нака́ла дрот чырване́е ад напа́лу;
черепи́чная кры́ша красне́ет среди́ дере́вьев дахо́ўка чырване́е сяро́д дрэў;
красне́ть за кого́-л. чырване́ць за каго́-не́будзь;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
покры́шка
1. (крыша) на́крыўка, -кі ж.;
2. (автомобильная и т. п.) пакры́шка, -кі ж., шы́на, -ны ж.; по́крыўка, -кі ж.;
3. (обложка) во́кладка, -кі ж.;
◊
чтоб тебе́ ни дна, ни покры́шки! бран. каб табе́ пу́ста было́!
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Ту́ша ‘асвежаванае і выпатрашанае цела забітай жывёлы’ (ТСБМ, Нас., Некр. і Байк.), ‘пра постаць, фігуру вялікага, поўнага чалавека’ (ТСБМ, Вруб.); туш ‘паўната, поўнае цела’: залезе бусало ў закуток, бу тая туш (ТС), ст.-бел. туша ‘сцягно, падрыхтаванае да ўжытку цела забітай жывёлы’: две тꙋшы мꙗса козлового (1552 г., ГСБМ). Параўн. укр. ту́ша, туша́, туш ‘тс’, рус. ту́ша ‘сцяг, цела забітай жывёлы’, польск. tusza ‘цела чалавека’, ‘паўната’. Апошняе лічыцца запазычаным у XVIII ст. з рус. ту́ша, чаму пярэчыць фіксацыя ў старабеларускай мове XVI ст. Слова звязваецца з тук, тыть, гл. Праабражэнскі, 2, 24; Гараеў, 381; Фасмер, 4, 129; Арол, 4, 123 (аналагічна да рус. крыша < крыть). Сумнеўна Якабсон (IJSLP, 1/2, 1953, 273) — з рус. ту́хнуть і Чарных (2, 274) — з рус. тощий. Відаць, запазычана з цюркскіх моў: параўн. тат., баш. түш ‘грудзінка’, тур. döş ‘бок; пярэдняя частка тушы’ (ЕСУМ, 5, 688; Борысь, 655).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
провали́ться в разн. знач. правалі́цца;
провали́ться в я́му правалі́цца ў я́му;
кры́ша провали́лась дах правалі́ўся;
куда́ ты провали́лся на́ две неде́ли? перен., разг. куды́ ты правалі́ўся на два ты́дні?;
провали́ться на экза́мене перен. правалі́цца на экза́мене (іспы́це);
◊
как сквозь зе́млю провали́лся як скрозь зямлю́ правалі́ўся.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
цячы́ несов.
1. в разн. знач. течь;
рэ́чка цячэ́ — ре́чка течёт;
кроў цячэ́ з ра́ны — кровь течёт из ра́ны;
гу́кі цяку́ць — зву́ки теку́т;
цячэ́ жыццё — течёт жизнь;
2. (пропускать жидкость) течь, протека́ть;
дах цячэ́ — кры́ша течёт (протека́ет);
◊ слі́нка цячэ́ — слю́нки теку́т;
пад ляжа́чы ка́мень вада́ не цячэ́ — посл. под лежа́чий ка́мень вода́ не течёт
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
чырване́ць несов.
1. (становиться красным) красне́ть;
дрот ~не́е ад напа́лу — про́волока красне́ет от нака́ла;
2. (покрываться румянцем) красне́ть, багрове́ть; (мгновенно — ещё) вспы́хивать;
3. перен. (стыдиться) красне́ть;
ч. за каго́-не́будзь — красне́ть за кого́-л.;
4. (выделяться красным цветом) красне́ть, красне́ться; але́ть, але́ться; рдеть, рде́ться; багряне́ть;
чарапі́чны дах ~не́е сяро́д дрэў — черепи́чная кры́ша красне́ет (красне́ется) среди́ дере́вьев
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)