пракро́чваць

‘праходзіць крокам, крочыць пэўны час або пэўную адлегласць (кіламетр) і без прамога дапаўнення’

дзеяслоў, пераходны/непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. пракро́чваю пракро́чваем
2-я ас. пракро́чваеш пракро́чваеце
3-я ас. пракро́чвае пракро́чваюць
Прошлы час
м. пракро́чваў пракро́чвалі
ж. пракро́чвала
н. пракро́чвала
Загадны лад
2-я ас. пракро́чвай пракро́чвайце
Дзеепрыслоўе
цяп. час пракро́чваючы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

шыракатва́ры, ‑ая, ‑ае.

Які мае шырокі твар. Каржакаваты, шыракатвары Смірноў спакойна крочыць побач. Навуменка. У вызначаным месцы Валодзю чакаў Сяргееў з прысадзістым шыракатварым хлопцам. Федасеенка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

◎ Кро́шлі ’лесвіца каля сцяны над кармушкай’ (Касп.). Магчыма, да *кроплі (ад крочыць), гл. крок.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

шлёпаць, -аю, -аеш, -ае; незак.

1. каго (што), па чым і чым. Удараць, стукаць чым-н. мяккім, плоскім.

Ш. па руцэ.

Ш. вёсламі па вадзе.

Ш. басаножкамі.

2. Тое, што і шлёпацца (разм.).

Ш. у гразь.

3. Ісці, хадзіць, крочыць (разм.).

Ш. па гразі.

|| аднакр. шлёпнуць, -ну, -неш, -не; -ні (да 1 і 2 знач.).

|| наз. шлёпанне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

няйна́кш, прысл.

Разм. Тое, што і няйначай. Падзівіліся мы.. дый рашылі, што няйнакш нешта благое здарылася з птушкай. Ляўданскі. Грышка ў вялікіх ботах — няйнакш матчыных, — у кароценькім кажушку крочыць паперадзе. Васілевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пастухо́ў, ‑ова.

Які належыць пастуху. Дзіўна .. гучала звонка-пявучая пастухова труба ў халодным зімовым змроку. Зарэцкі. Юрка па-гаспадарску крочыць па вуліцы і раз за разам звонка страляе пастуховай пугай. Курто.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

выша́гивать несов., разг.

1. (проходить какое-л. расстояние) пракро́чваць, прахо́дзіць;

2. (ходить большими или мерными шагами) кро́чыць.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

пакро́чыць, ‑чу, ‑чыш, ‑чыць; зак.

1. Пачаць крочыць, пайсці куды‑н. Скруціўшы па цыгарцы, браты павольна пакрочылі да штаба. Кавалёў. Дачакаўшыся канца ўрока, Іван выйшаў на вуліцу. Пастаяўшы крыху, пакрочыў да хаты. Шахавец. Каб не ісці вуліцай, дзе можна было сустрэцца з нямецкімі патрулямі,.. [Гонка] знарок звярнула з дарогі і пакрочыла полем, потым агародамі. Сіняўскі.

2. перан. Пачаць развівацца ў якім‑н. кірунку. У чацвёртым годзе пяцігодкі [гаспадарчая] рэформа пакрочыць далей. «Звязда».

3. Крочыць некаторы час. Пакрочыць гадзіну па цэхах завода.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Таля́паць ’клекатаць (пра бусла)’ (віц., Жыв. св.), як і ўкр. таля́пати ’пляскаць, хлюпаць’, чэш. tlapati ’ступаць, крочыць, шлёпаць’ гукапераймальнага паходжання, параўн. ЕСУМ, 5, 508; Махэк₂, 645.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

спужа́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго.

Выклікаць страх, боязь; спалохаць. Я хаваюся за дуб, чакаю, каб спужаць Змітрыка, які паволі крочыць за падводай. Мыслівец. [Гаўрыла:] — А мяне-то чортам ды нябожчыкам ніхто ўжо не спужаў бы. Гарэцкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)