адушаўлёны, -ая, -ае.

1. Які належыць да свету жывых істот; жывы (кніжн.).

2. У граматыцы: які адносіцца да катэгорыі назваў жывых істот.

А. назоўнік.

|| наз. адушаўлёнасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

неадэква́тны, -ая, -ае (кніжн.).

1. Які не супадае з чым-н., пазбаўлены адэкватнасці.

Неадэкватныя катэгорыі.

2. Які не адпавядае норме, якім-н. патрабаванням.

Неадэкватныя паводзіны.

|| наз. неадэква́тнасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

катэго́рыя, ‑і, ж.

1. Асноўнае філасофскае паняцце, якое адлюстроўвае найбольш агульныя ўласцівасці і сувязі прадметаў і законы развіцця з’яў аб’ектыўнай рэальнасці. Катэгорыя часу. Катэгорыя неабходнасці. Катэгорыя формы і зместу.

2. У навуковай тэрміналогіі — родавае паняцце, якое абазначае разрад з’яў, прадметаў або найбольш агульную іх прымету. Граматычныя катэгорыі. Катэгорыя роду. Гістарычныя катэгорыі.

3. Група аднародных прадметаў, з’яў або асоб, якая выдзяляецца па якіх‑н. прыметах. Калектывізацыя робіць людзей і шчырымі прыяцелямі і зацятымі ворагамі, падзяляючы іх на розныя катэгорыі. Колас. Пашкоджанні, нанесеныя Бандарчуку, адносіліся да катэгорыі лёгкіх. Капусцін.

[Ад грэч. katēgoria — выказванне, суджэнне.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

неадушаўлёны, -ая, -ае.

1. Які не адносіцца да свету жывых істот; нежывы.

Неадушаўлёныя прадметы.

2. У граматыцы: які адносіцца да катэгорыі назоўнікаў, што абазначаюць розныя з’явы рэчаіснасці, нежывыя прадметы.

|| наз. неадушаўлёнасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

запра́ўскі, ‑ая, ‑ае.

Разм. Сапраўдны, з усімі якасцямі, уласцівымі пэўнай катэгорыі асоб, прадметаў. [Жданкевіч] прышпорыў каня і пад’ехаў да палісадніка, як запраўскі кавалерыст. Шамякін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

суфікса́цыя, ‑і, ж.

Утварэнне слоў або форм слоў з дапамогай суфіксаў; наяўнасць у слова або ў пэўнай катэгорыі слоў тых ці іншых суфіксаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

марфало́гія, -і, ж. (спец.).

1. Навука аб форме і будове арганізмаў.

М. чалавека.

М. жывёл.

М. раслін.

М. глебы.

2. Раздзел граматыкі, які вывучае часціны мовы, іх катэгорыі і формы слоў.

Спецыяліст па марфалогіі.

Апісанне марфалогіі беларускай мовы.

|| прым. марфалагі́чны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

бібліятэ́чка, ‑і, ДМ ‑чцы; Р мн. ‑чак; ж.

Серыйныя выданні, кніжкі, аб’яднаныя агульнай тэмай і прызначаныя для пэўнай катэгорыі чытачоў. Бібліятэчка настаўніка, прапагандыста.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

неадушаўлёны, ‑ая, ‑ае.

Які не адносіцца да свету жывых істот; нежывы. Неадушаўлёны прадмет. // У граматыцы — які адносіцца да катэгорыі назоўнікаў, што абазначаюць розныя з’явы рэчаіснасці, нежывыя прадметы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Выдру́к ’выдранё’ (Сцяшк.). Ад выдра 1 пры дапамозе суф. ‑ук, які ў гэтай словаўтваральнай катэгорыі можа быць літоўскім па паходжанню (Гл. Балто-слав. сб., 381–382).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)