каласава́ць, -су́ю, -су́еш, -су́е; -су́й; незак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Выпускаць колас у працэсе росту (пра збожжавыя расліны).

Жыта каласуе.

2. Абмалочваць каласы (ячмень).

|| зак. вы́каласаваць, -суе (да 1 знач.).

|| наз. каласава́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ускалыха́цца, ‑лышацца; зак.

Пачаць калыхацца, закалыхацца. Жоўтым ускалышуцца морам Нашых жытоў каласы. Танк.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

кало́ссе, ‑я, н., зб.

Каласы. Схілілася налітае ядраным зернем калоссе. Васілевіч. Шасцяць у калоссі сярпы. Купала.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

крапінцо́выя, ‑ых.

Сямейства двухдольных раздзельнапялёсткавых травяністых або кустовых раслін з кветкамі, сабранымі ў каласы або гронкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

паўнава́жкі, ‑ая, ‑ае.

Які мае поўную, нармальную вагу; важкі. Павольна гойдаюцца на ветры паўнаважкія каласы пшаніцы. «Звязда».

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ко́лас, ‑а; мн. каласы, ‑оў; м.

1. Суквецце большасці злакаў і некаторых іншых раслін, у якіх кветкі не маюць кветаножак і размяшчаюцца ўздоўж канца сцябла. Колас жыта.

2. Суквецце з пладамі, насеннем гэтых раслін. Налітыя сокам каласы схіліліся долу. Чарнышэвіч. / у знач. зб. Жыта шуміць ядраным коласам. Гурло.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

◎ Пайса́ць ’паўторна малаціць каласы і дробную салому’ (Сцяшк. МГ, КЭС, гродз.). Гл. пойсаць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

неўмало́тны, ‑ая, ‑ае.

Які дае малую колькасць зерня пры абмалоце. Жыта дробнае.. Саломка яго тоненькая, а каласы кароценькія — неўмалотнае. Мурашка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

стры́пер, ‑а, м.

Спец.

1. Механізм для выштурхвання балванак са зложніцы.

2. Камбінаваная ўборачная машына, якая зразае і малоціць каласы, а таксама вее насенне.

[Англ. stripper.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

◎ Пы́сы ’нявымалачаныя каласы’ (чэрв., Нар. лекс.), пы́сікі ’асцюкі’ (барыс., Сл. ПЗБ). Грынавяцкене і інш. (там жа) параўноўваюць з літ. paisai ’тс’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)