гі́нуць, -ну, -неш, -не; гінь; незак.
1. Спыняць існаванне, знішчацца, прападаць.
Г. ад кулі.
Расліны гінуць ад марозу.
2. перан. Рушыцца, не адбывацца (пра планы, намеры і пад.).
Гіне мая надзея на паездку.
|| зак. загі́нуць, -ну, -неш, -не; загінь.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
нівелі́равацца, ‑руецца; зак. і незак.
1. Знішчыцца (знішчацца), згладзіцца (згладжвацца), страціўшы свае асаблівасці. Пад.. уплывам [літаратурнай мовы] згладжваюцца, нівеліруюцца дыялектныя асаблівасці. «Полымя».
2. толькі незак. Зал. да нівеліраваць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
изгла́живаться
1. згла́джвацца; сціра́цца;
изгла́живаться из па́мяти згла́джвацца (сціра́цца) з па́мяці;
2. (исчезать, уничтожаться) знішча́цца; сціра́цца; см. изгла́диться;
3. страд. згла́джвацца; сціра́цца; знішча́цца; см. изгла́живать.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
палымне́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е; незак.
1. Ярка гарэць, палаць; знішчацца ў агні.
Хаты палымнелі ў агні.
2. Набываць колер полымя; вылучацца колерам полымя, яркай чырвонай афарбоўкай.
На ўсходзе палымнела зара.
Палымнее чырвоная рабіна (перан.).
3. Пакрывацца румянцам.
Палымнее твар.
4. перан. Быць ахопленым якім-н. моцным пачуццём.
П. сэрцам.
Палымнее агонь помсты.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
сокруша́тьсяII несов., страд. крышы́цца; знішча́цца, ні́шчыцца; руйнава́цца, разбура́цца; см. сокруша́тьI.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Пераве́сці ’знішчыць, вывесці’ (ТСБМ), ’разбіць, згубіць’ (капыл., Жыв. сл.), пераво́дзіцца ’знішчацца’ (Некр.), піряво́дзіцца ’худнець, мізарнець’ (Юрч. СНЛ), Да пера- і ве́сці (гл.) у выніку семантычнага пераносу ’змяніць характар існавання’ > ’марна расходаваць, знішчыць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ні́шчыцца, ‑чыцца; незак.
1. Знішчацца, гінуць, прападаць. Пад вечар уся цэнтральная частка горада была ахоплена пажарам. Высока ляцелі іскры, гінула чалавечая праца цэлых пакаленняў, нішчыліся нацыянальныя багацці. Гурскі. Дзе вартавы да шкоднікаў ласкавы, Там нішчыцца дабро дзяржавы. Корбан.
2. Зал. да нішчыць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пресека́ться
1. перарыва́цца, перапыня́цца;
2. (прекращаться) спыня́цца; (обрываться) абрыва́цца;
3. страд. перарыва́цца, перапыня́цца; спыня́цца; знішча́цца; выкараня́цца; см. пресека́ть;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
крышы́цца, крышыцца; незак.
1. Драбіцца, рассыпацца на невялікія часткі; ператварацца ў крошкі. Пад пальцамі хрустка крышыўся дробны, сухі мох. Самуйлёнак. Паўлік радасна схапіў крэйду і пачаў упэўнена выпісваць на дошцы знаёмыя лічбы. Ён так спяшаўся, што ажно крэйда крышылася ў яго пад рукой. Краўчанка. // перан. Разбурацца, знішчацца. Крышыліся старыя, струхлелыя законы, узнімаліся парасткі новага. Кудраўцаў.
2. Зал. да крышыць (у 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
устраня́ться
1. устараня́цца; (уклоняться) ухіля́цца; (отходить) адыхо́дзіць;
2. страд. устараня́цца; прыма́цца, прыбіра́цца; знішча́цца; ліквідава́цца; звальня́цца, зніма́цца (з паса́ды); см. устраня́ть.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)