дух

1. в разн. знач. дух, род. ду́ху м.;

абсолю́тный дух филос. абсалю́тны дух;

2. миф. дух, род. ду́ха м.;

злой дух злы дух;

в ду́хе чего́-л. у ду́ху чаго́е́будзь;

ни слу́ху ни ду́ху ні слы́ху ні ды́ху, няма́ і по́чуту;

быть в ду́хе быць у гумо́ры (у настро́і);

быть не в ду́хе быць не ў гумо́ры (не ў настро́і);

во весь дух на ўсю моц, як мага́;

чу́ять дух дух чуць;

па́дать ду́хом па́даць ду́хам;

не хвата́ет ду́ху не хапа́е ду́ху;

как на духу́ як на спо́ведзі;

что́бы ду́ху твоего́ здесь не́ было каб ду́ху твайго́ тут не было́;

в здоро́вом те́ле здоро́вый дух у здаро́вым це́ле здаро́вы дух;

подня́ть дух падня́ць дух;

дух вре́мени дух ча́су;

дух захва́тывает дух займа́е;

тяжёлый дух ця́жкі дух.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

вялі́кі

1. большо́й; (о буквах — ещё) прописно́й, загла́вный; (значительный по количеству — ещё) изря́дный, здоро́вый, прили́чный, внуши́тельный; (значительного объёма — ещё) объёмистый; (занимающий большое пространство, громадный — ещё) обши́рный, простра́нный, огро́мный; (о растительности — ещё) бу́йный; (в большой степени — об отрицательных качествах — ещё) поря́дочный;

в. буды́нак — большо́е зда́ние;

в. бага́ж — большо́й бага́ж;

в. шчупа́к — больша́я (здоро́вая, изря́дная) щу́ка;

~кая су́ма гро́шай — больша́я (изря́дная, прили́чная, внуши́тельная) су́мма де́нег;

в. том — большо́й (объёмистый) том;

~кія ўлада́нні — больши́е (обши́рные, простра́нные, огро́мные) владе́ния;

~кая збажына́ — бу́йные хлеба́;

в. гульта́й — большо́й (поря́дочный) лентя́й;

в. па́лец — большо́й па́лец;

2. (важный) вели́кий, большо́й; (заметный, крупный) соли́дный, внуши́тельный;

~кая спра́ва — вели́кое (большо́е) де́ло;

~кія сі́лы — больши́е (соли́дные, внуши́тельные) си́лы;

3. (выдающийся, одарённый) большо́й, вели́кий;

в. вучо́ны — большо́й (вели́кий) учёный;

4. (взрослый) большо́й;

в. хло́пчык — большо́й ма́льчик;

5. (выдающийся по своему значению) вели́кий;

Вялі́кая Айчы́нная вайна́ — Вели́кая Оте́чественная война́;

6. (составная часть титулов) вели́кий;

в. ге́рцаг — вели́кий ге́рцог;

7. (очень сильный) большо́й, убеди́тельный, настоя́тельный;

~кая про́сьба — больша́я (убеди́тельная, настоя́тельная) про́сьба;

ад (з) ~кага ро́зуму — от большо́го ума́;

ад мало́га да ~кага — от ма́ла до вели́ка;

бяда́ ~кая — велика́ беда́;

в. расці́ — расти́ здоро́в;

~кай рукі́ — большо́й руки́;

~кая ва́жнасць — велика́ ва́жность;

~кая шы́шкаирон. больша́я ши́шка;

глядзе́ць ~кімі вача́мі — смотре́ть больши́ми глаза́ми;

з ~кай ла́скі — (чыёй) по ми́лости (кого, чьей);

на (в.) жаль — к (большо́му) сожале́нию;

не ~кае што... — не бог зна́ет что...;

не ~кая хі́трасць — не велика́ хи́трость;

не ~кая шту́ка — не велика́ (не больша́я) хи́трость;

не в. страх — не велика́ беда́;

рабі́ць ~кія во́чы — де́лать больши́е глаза́;

сам в. — сам большо́й, сам себе́ хозяин;

~каму караблю́ ~кае пла́ваннепогов. большо́му кораблю́ большо́е пла́ванье;

~кая лы́жка рот дзярэ́посл. больша́я ло́жка рот дерёт;

в. пень ды ду́раньпогов. велика́ Феду́ла да ду́ра;

з ~кага гро́му малы́ дожджпогов. гора́ родила́ мышь;

у чужы́х рука́х піро́г в.погов. в чужи́х рука́х пиро́г вели́к

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

видI м.

1. (внешний облик) прям., перен. вы́гляд, -ду м.;

здоро́вый вид здаро́вы вы́гляд;

шарообра́зный вид шарападо́бны вы́гляд;

с учёным видом з вучо́ным вы́глядам;

на вид ему́ лет два́дцать на вы́гляд яму́ гадо́ў два́ццаць;

приня́ть незави́симый вид прыня́ць незале́жны вы́гляд;

2. (состояние) стан, род. ста́ну м.; вы́гляд, -ду м.;

в хоро́шем виде у до́брым ста́не (вы́глядзе);

в тре́звом виде у цвяро́зым ста́не;

3. (перспектива, открывшаяся взору) від, род. ві́ду м.; (пейзаж, ландшафт) краяві́д, -ду м.;

вид на мо́ре від на мо́ра;

виды Кры́ма краяві́ды Кры́ма;

4. (положение предмета, при котором он виден) во́ка, -ка ср. (употребительнее мн. во́чы, род. вачэ́й); зрок, род. зро́ку м.;

на виду́ у всех на вача́х ва ўсі́х;

потеря́ть из виду кого́-л. згубі́ць з вачэ́й (з по́ля зро́ку) каго́е́будзь;

5. перен. (предположение) меркава́нне, -ння ср.; (расчёт) разлі́к, -ку м.; (намерение) наме́р, -ру м.; (перспектива) перспекты́ва, -вы ж.; (план) план, род. пла́на м.;

виды на урожа́й разлі́кі на ўраджа́й;

виды на бу́дущее меркава́нне (пла́ны, наме́ры) на бу́дучыню;

6. (паспорт) уст. пасве́дчанне, -ння ср.;

вид на жи́тельство пасве́дчанне на пра́ва жыха́рства (пражыва́ння);

име́ть в виду мець на ўва́зе (на прыме́це);

теря́ть из виду (кого) губля́ць з вачэ́й (каго);

име́ть виды (на кого-л.) разлі́чваць (на каго-небудзь);

де́лать вид рабі́ць вы́гляд;

быть на виду́ быць на вача́х;

на вид, по ви́ду, с виду на вы́гляд, з вы́гляду;

ни под каки́м видом ні ў я́кім ра́зе;

под видом пад ма́ркай, пад вы́глядам;

поста́вить на вид паста́віць на від;

упусти́ть из виду вы́пусціць з-пад ува́гі;

в виде исключе́ния як выключэ́нне;

не подава́ть, не пода́ть (не пока́зывать, не показа́ть) виду не падава́ць, не пада́ць (не пака́зваць, не паказа́ць) вы́гляду;

вида́вший виды які́ шмат ба́чыў (паба́чыў);

вида́ть виды мно́гае паба́чыць;

на виду у всех на вача́х ва ўсіх.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)