Транса́кцыя ’пагадненне, здзелка’, ’перавод грашовых сродкаў’ (Булыка, СІС). Інтэрнацыяналам, запазычаны праз рускую мову; ст.-бел. транзакцыя ’ўмова’ (1686 г.) запазычана са ст.-польск. transakcyja, якое з лац. trānsāctio ’пагадненне, здзелка’, ’завяршэнне, заканчэнне’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
жу́льніцкі, ‑ая, ‑ае.
Уласцівы жуліку, жулікам; такі, як у жулікаў. Жульніцкая выхадка. // Заснаваны на жульніцтве; ашуканскі, махлярскі. Жульніцкая здзелка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
палюбо́ўны, ‑ая, ‑ае.
1. Заснаваны на ўзаемнай згодзе. Палюбоўная здзелка.
2. Любоўны; ласкавы. Сярод гандлёвых гутарак і чыннасцей ішлі палюбоўныя прызнанні. Гартны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
міравы́ I прил. мирово́й;
◊ ~ва́я здзе́лка — мирова́я сде́лка
міравы́ II сущ., ист. мирово́й
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
гандля́рскі, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да гандляра, гандлярства (у 1 знач.), уласцівы ім. Гандлярскі лексікон. Гандлярская хітрасць.
2. Заснаваны на ўласнай выгадзе. Гандлярская здзелка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
спекуляти́вный в разн. знач. спекуляцы́йны;
спекуляти́вная сде́лка спекуляцы́йная здзе́лка;
спекуляти́вная филосо́фия спекуляцы́йная філасо́фія;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
гешэ́фт, ‑у, М ‑фце, м.
Разм. уст. Спекуляцыйная, выгадная здзелка. Спрытнаму на розныя махінацыі і гешэфты, Хурсу добра шанцавала. Ён удала вёў гандаль свіннямі, меў вялікія барышы. Кудраўцаў.
[Ням. Geschäft.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ку́пля, ‑і, ж.
Дзеянне паводле дзеясл. купляць — купіць (у 1 знач.).
•••
Купля-продаж — здзелка па пакупцы і продажы чаго‑н. Усё ўжо было ўладжана — і цана і парадак куплі-продажу, як раптам тэлеграма: здзелкі не адбудзецца. Быкаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ша́хер-ма́хер, ‑а, м.
Разм. Махлярская здзелка, лоўкая ашуканская аперацыя. [Кушнер:] — Роўна праз тыдзень рачнікі здаюць дом на Элеватарнай. Напішам ім гарантыйнае пісьмо, і яны пазычаць адну кватэру. Такі выпадак! [Гукан:] — Ну, ведаеш, я не магу адказваць за падобны шахер-махер. Шамякін.
[Ням. Schacher und Macher.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
спекуляцы́йны I спекуляти́вный;
~ная здзе́лка — спекуляти́вная сде́лка; см. спекуля́цыя I
спекуляцы́йны II книжн. спекуляти́вный;
~ная філасо́фія — спекуляти́вная филосо́фия; см. спекуля́цыя II
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)