адзі́мак, ‑мку, м.
Веснавы замаразак. А ўжо нават сам дрыготкі адзімак Вяшчуе звонка: — Ідзе вясна! Кірэенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шамце́ць, ‑мчу, ‑мціш, ‑мціць; незак.
Разм. Тое, што і шамацець. Шамцяць жыты неяк ціха-звонка. Мурашка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
звано́к, -нка́ м.
1. (прибор для звуковых сигналов) звоно́к, колоко́льчик;
2. (звуковой сигнал) звоно́к;
3. бот. см. звано́чак 2;
◊ ад ~нка́ да ~нка́ — от звонка́ до звонка́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
абамле́лы, ‑ая, ‑ае.
Які страціў прытомнасць. // Анямелы, здранцвелы. Абамлелы ад страху. □ Гуслі строіць [гусляр] свае, — струны звонка звіняць, Жменяй водзіць па іх абамлелай. Купала.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ако́ўка, ‑і, ДМ ‑ўцы, ж.
Тое, чым акаваны які‑н. прадмет. Жалезная акоўка прыклада звонка ляснула, і адразу на боты пырснула кроў. Асіпенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шпако́ўніца, ‑ы, ж.
Разм. Тое, што і шпакоўня. Ля шпакоўніцы на арабіне, звонка славячы родны дом, шпак, сярэбраны ад павуціння, як вясной, трапеча крылом. Вялюгін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
праскавыта́ць, ‑вычу, ‑вычаш, ‑выча; зак.
1. Абазвацца скавытаннем. «Я гаспадыніна Балонка! — Праскавытала сучка звонка, — Цяпер ты [Барбос] ўсё, напэўна, зразумеў?» Корбан.
2. Скавытаць некаторы час. Праскавытаць усю ноч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
забразгата́ць і забразгаце́ць, ‑гачу, ‑гочаш, ‑гоча; зак.
Разм. Пачаць бразгатаць, бразгацець. // Прабразгатаць, прабразгацець. За варотамі вельмі звонка рыпеў пад нагамі снег, грукнулі яшчэ раз у брамку — забразгацела клямка. Лупсякоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
*Вешчанец, маг. вешчаніц ’званочак скучаны, Campanula glomerata L.’ (Кіс.). Іншыя разнавіднасці Campanula L. на Беларусі называюцца яшчэ званкі, званкі лугавыя, званок, звонка (Кіс.) і звязаны, такім чынам, са словам звон ’царкоўны звон, у які білі, калі трэба было паведаміць нейкую вестку’. У такім разе вешчаніц — гэта семантычны перанос, паводле формы, з лексемы звон ’царкоўны звон’ → ’званочак’ у дэмінутыўным значэнні.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
гурча́ць, ‑чыць; незак.
Ствараць раўнамерныя, прыглушаным гукі (пра шум матораў, вады і пад.). Рухавік гурчыць роўна, аднатонна і яшчэ больш наганяе сум. Кулакоўскі. Песня звонка гучыць, І гурчаць цягачы. Панчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)